Skopiuj link
Jak pojęcie to, użyte dla celów ww. przepisów, należy rozumieć?
Konieczne jest odwołanie się do definicji Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 47 § 2 Kodeksu cywilnego częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
„Nie ulega wątpliwości, że kategoria części składowej rzeczy w rozumieniu art. 47 § 2 k.c. odnosi się tylko do rzeczy złożonych, czyli obejmujących kilka lub więcej elementów o samodzielnym znaczeniu. Fizyczne, gospodarcze i funkcjonalne połączenie w sposób trwały kilku samodzielnych elementów tak, że tworzą one określoną całość, powoduje, iż rzeczą w rozumieniu art. 45 k.c. jest ta właśnie całość. Tym samym o tym, czy określone elementy stanowią części składowe jednej rzeczy złożonej, rozstrzyga obiektywna ocena znaczenia istniejącego między nimi powiązania, przy czym nie ma znaczenia, że elementy te da się technicznie łatwo zdemontować. (…) Dla uznania rzeczy za część składową innej rzeczy istotne znaczenie mają kryteria ustalone w art. 47 § 2 k.c. Otóż częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.” – E. Niezbecka, Komentarz do art. 47 Kodeksu Cywilnego, A. Kidyba (red.), Kodeks Cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, WKP 2012.
Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 47 § 3 Kodeksu cywilnego przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
Na potrzeby ustawy o VAT częścią składową będzie więc opona, koło, silnik, wycieraczka do szyb, jak i akumulator oraz wszystkie części zapasowe, które do pojazdu (rzeczy) zostały zamontowane. Natomiast częściami składowymi nie będą trójkąty ostrzegawcze, apteczki, koła zapasowe, nawigacja samochodowa czy dywaniki, które staną się przynależnościami, a więc rzeczami, które nie są niezbędne do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem.
„Pojęcie przynależności należy wyraźnie odróżnić od pojęcia części składowej. Wprawdzie przynależności i części składowe dzielą los prawny rzeczy głównej (nadrzędnej), lecz w przypadku przynależności zasada ta nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego. Pomiędzy rzeczą główną, a przynależną zachodzi wyłącznie związek funkcjonalny. Nie ma więc ścisłej więzi fizycznej, która powoduje, że rzecz staje się częścią składową innej rzeczy. W stosunku przynależności występują dwa odrębne podmiotowe prawa własności – do rzeczy głównej i do rzeczy pomocniczej. Zatem, przynależność (rzecz pomocnicza) nie traci samodzielnego bytu prawnego wskutek jej związku z rzeczą główną – pozostaje, w przeciwieństwie do części składowej, samoistną rzeczą ruchomą. Dlatego też przynależność może stanowić przedmiot samoistnego obrotu, natomiast część składowa nie może być przedmiotem odrębnej dostawy” – interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30.04.2013 r. nr IPPP1/443-119/13-4/JL.
Aby uzyskać atrybut części składowej rzeczy nadrzędnej wyposażenie dodatkowe (np.: części zamienne) powinno być połączone z tą rzeczą w taki sposób, że będzie istniała więź fizyczna oraz funkcjonalna (gospodarcza), a połączenie będzie miało charakter trwały (nie dla przemijającego użytku). Przy czym przesłanki te muszą być spełnione łącznie. W konsekwencji takiego połączenia elementy wyposażenia dodatkowego powinny stracić byt w sensie prawnym, gospodarczym i fizycznym.
Wojciech Zajączkowski