Czy trzeba zapłacić podatek wynikający z paragonu z błędną stawką?

Z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Podatnik zwolniony podmiotowo, który zainstalował kasę w dniu 1 stycznia 2016 r. Serwisant kasy zafiskalizował omyłkowo stawkę 23% zamiast „stawki zw.” na kasie fiskalnej. Podatnik nie zwrócił uwagi, że paragony, które nabija na kasę fiskalną zawierają VAT należny. O pomyłce zorientował się w dniu 17 lutego 2016 r., po przekazaniu dokumentów do biura rachunkowego. Fakt ten natychmiast zgłosił serwisantowi, który zmienił stawkę i dokonał stosowanej adnotacji w książce serwisowej kasy. We wskazanym okresie nie wystawiano faktur. Ponadto fakt błędnego ewidencjonowania został odnotowany w prowadzonej ewidencji korekt, w której wskazano prawidłowe kwoty obrotu, przyczynę zaistniałej korekty oraz skorygowano kwotę sprzedaży i podatku należnego.

Podatnik zadał pytanie, czy powinien rozliczyć podatek VAT za miesiąc styczeń i luty 2016 r. i złożyć deklarację VAT-7 za wymienione miesiące, w których błędnie zaewidencjonował na kasie fiskalnej sprzedaż ze stawką podatku w wysokości 23%.

Zdaniem Podatnika w zaistniałej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 108 ust. 1 ustawy o VAT i nie ma on obowiązku składania deklaracji VAT-7 za styczeń i luty 2016 r.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznał stanowisko Podatnika za prawidłowe. Organ

Podatkowy stwierdził, że na podatniku spoczywa obowiązek rzetelnego udokumentowania prowadzonych transakcji w urządzeniach księgowych, tak by odzwierciedlały faktyczny ich przebieg. Prowadzone przez podatnika urządzenia księgowe powinny w sposób rzetelny odzwierciedlać przebieg zaistniałych zdarzeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym zawierać między innymi dane niezbędne do ustalenia przyczyn zaistniałej korekty zapisów w prowadzonych wcześniej ewidencjach.

W świetle powyższego, kasa rejestrująca, a w szczególności pamięć fiskalna kasy, zostały skonstruowane w sposób uniemożliwiający jakąkolwiek ingerencję podatnika (również podmiotów wykonujących serwis techniczny kas rejestrujących), co oznacza, że dane raz wprowadzone do kasy (transakcja zakończona wydrukowaniem paragonu) nie podlegają już modyfikacji. Korekta danej transakcji (treści paragonu fiskalnego) jest możliwa jedynie przed wydrukowaniem paragonu, czyli zapisaniem danych w pamięci fiskalnej. Jednakże zakaz ingerencji w pamięć fiskalną nie oznacza zakazu korekty samej transakcji sprzedaży, gdyż to dokumentacja kasowa transakcji nie podlega korekcie, a nie sama transakcja sprzedaży (w istocie obowiązuje jedynie zakaz zmiany treści paragonu).

Ponieważ kasa rejestrująca nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci fiskalnej (tj. po wydrukowaniu paragonu), to korekta błędnych zapisów powinna być dokonywana za pomocą innych urządzeń księgowych. W takim przypadku należy prowadzić tzw. ewidencję korekt, z której musi dokładnie wynikać kwota korekty sprzedaży i podatku należnego. Ewidencja taka nie ma określonego wzoru, ale wskazane jest, aby zawierała co najmniej dane niezbędne do ustalenia przyczyn zaistniałej korekty, a zapisy w niej widniejące pozwalały na określenie prawidłowej kwoty obrotu i podatku należnego.

W świetle obowiązującego rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących podatnicy obowiązani są do prowadzenia ewidencji korekt. Zgodnie z przepisem § 3 ust. 5 ww. rozporządzenia, w przypadku wystąpienia oczywistej pomyłki w ewidencji podatnik dokonuje niezwłocznie jej korekty przez ujęcie w odrębnej ewidencji:

1. błędnie zaewidencjonowanej sprzedaży (wartość sprzedaży brutto i wartość podatku należnego);
2. krótkiego opisu przyczyny i okoliczności popełnienia pomyłki oraz dołączenie oryginału paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż, przy której nastąpiła oczywista pomyłka.

W przypadku, o którym mowa w ust. 5, podatnik ewidencjonuje przy zastosowaniu kasy sprzedaż w prawidłowej wysokości (§ 3 ust. 6 rozporządzenia).

Z kolei jak stanowi art. 108 ust. 1 ww. ustawy, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podatnik wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego (art. 108 ust. 2 ustawy).

Brzmienie powołanego przepisu wskazuje, że jest on adresowany do wszystkich podmiotów, niezależnie od tego, czy podmiot w nim wymieniony posiada, czy też nie, status podatnika VAT, jak również od tego, czy jest zarejestrowany jako taki podatnik oraz czy jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Przepis ten ma charakter sankcyjny i stosowany jest w przypadku wystawienia przez podatnika faktury, mimo że dana czynność była zwolniona lub nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Obowiązek zapłaty wykazanego podatku dotyczy jednak tylko tych przypadków, w których kwota podatku wykazana została na fakturze.

Zatem w przypadku wystawienia innego dokumentu sprzedaży niż faktura, w przedmiotowej sprawie paragonu fiskalnego, w którym wykazano kwotę podatku należnego mimo, że sprzedaż podlegała zwolnieniu od podatku od towarów i usług, wystawca paragonu nie ma obowiązku zapłaty wykazanej na paragonie kwoty podatku.

W przypadku wystawienia paragonu fiskalnego, w którym wykazano kwotę podatku należnego, mimo że sprzedaż podlegała zwolnieniu od podatku od towarów i usług, Podatnik nie ma obowiązku zapłaty wykazanej na paragonie kwoty podatku VAT. Podkreślić jednak należy, że jak wynika z powołanych przepisów, Podatnik zobowiązany jest prowadzić ewidencję korekt, z której wynika kwota korekty sprzedaży i podatku należnego oraz wskazano przyczyny zaistniałej korekty.

Ponadto Podatnik nie ma również obowiązku sporządzania za wskazane miesiące deklaracji dla podatku od towarów i usług, gdyż jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ww. ustawy.

oprac.: Wojciech Zajączkowski