24.11.2014 r.
6 min

Czy wystawiona faktura zaliczkowa powoduje powstanie obowiązku przy WDT, jak i WNT?

Ekspert KIP

Skopiuj link
24.11.2014r.
6 min

Jednak, czy tak wystawiona faktura zaliczkowa powoduje powstanie obowiązku przy WDT, jak i WNT.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o VAT w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy, z zastrzeżeniem ust. 4 oraz art. 20a. Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 5 tej ustawy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia, z zastrzeżeniem ust. 8 i 9 oraz art. 20b. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio.

W mojej ocenie faktura zaliczkowa niezależnie od tego, czy jest wystawiona przed zaliczką, czy też jest wystawiona dla udokumentowania otrzymanej już zaliczki powoduje, że z chwilą jej wystawienia powstaje obowiązek podatkowy zarówno przy WDT, jak i przy WNT.

Organy podatkowe przy WNT mają w tej sprawie jednak inne zdanie. Przykładem jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18.11.2013 r. nr IBPP4/443-381/13/PK. Wskazano w niej, że: „z powołanych regulacji art. 20 ustawy wynika, że ustawodawca wyraźnie oddzielił sytuacje, w których nabywca dokonuje zapłaty części lub całości należności przed dokonaniem dostawy, a dostawca potwierdza ten fakt wystawiając faktury, od sytuacji gdy przed dokonaniem dostawy kontrahent zagraniczny wystawia fakturę na całość lub część wartości zrealizowanej dostawy. W przypadku wystawienia faktur zaliczkowych przez podatnika podatku od wartości dodanej istotna jest kolejność zdarzeń. Najpierw przyszły nabywca winien dokonać wpłaty zaliczki, a następnie zagraniczny kontrahent wystawia fakturę potwierdzającą jej otrzymanie.
W sytuacji odwrotnej, tak jak to ma miejsce w opisanym przypadku tj. wystawienie faktury (faktury zaliczkowej) przed wpłatą zaliczki nie rodzi na gruncie podatku VAT żadnych konsekwencji. Co za tym idzie otrzymanie przez Wnioskodawcę takiej faktury nie podlega wykazaniu w deklaracji podatkowej.
W takiej sytuacji obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym dokonano nabycia towarów z zastrzeżeniem ust. 6 art. 20 zgodnie z którym w przypadku gdy przed terminem, o którym mowa w ust. 5, podatnik podatku od wartości dodanej wystawił fakturę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Obowiązek ten winien być zadeklarowany od wartości towarów, niezależnie od wysokości wpłaconej zaliczki i kwoty wykazanej na otrzymanej przez Wnioskodawcę fakturze”.
Identyczne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 12 sierpnia 2014 r. nr IPPP3/443-457/14-2/IG.

Organy podatkowe twierdzą również, że wystawiona faktura na zaliczkę przy WDT nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, tak np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17.03.2014 r. nr IBPP4/443-659/13/PK: „Zatem zgodnie z obowiązującymi przepisami otrzymanie zaliczki z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, jak i udokumentowanie tej zaliczki fakturą nie wpływa na powstanie obowiązku podatkowego.
Należy się tutaj odnieść do stwierdzenia Wnioskodawcy, że będzie obowiązany rozpoznać obowiązek podatkowy odpowiednio z tytułu WDT lub WNT na podstawie art. 20 ust. 1 i 5, czyli z chwilą wystawienia faktury. Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia, z zastrzeżeniem ust. 8 i 9 oraz art. 20b. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio. Zatem przepis ten odnosi się wyłącznie do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albowiem nie wskazano w nim aby miał odpowiednie zastosowanie do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów.
Nie można zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że udokumentowanie fakturą otrzymania zaliczki z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów powoduje powstanie obowiązku podatkowego.”

Nie ma wątpliwości, że stanowisko organów podatkowych jest błędne. Z przepisów art. 20 wynika niezbicie, że obowiązek podatkowy przy WDT i WNT jest związany z datą wystawienia faktury. Wystawiona faktura przed transakcją powoduje powstanie obowiązku podatkowego, oczywiście o ile do tej transakcji ma rzeczywiście dojść/doszło. Ustawodawca w 2014 r. dopuszcza bowiem wystawianie faktur zarówno przed, jak i po otrzymaniu zaliczki (art. 106i ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT). Nie można więc twierdzić, że faktura, choć wystawiona przed datą otrzymania zaliczki, jak i po tej dacie jest sama w sobie poprawna, lecz jest niepoprawna dla celów powstania obowiązku podatkowego w transakcjach wewnątrzwspólnotowych. Ponadto nie ma żadnych podstaw prawnych, aby w celu interpretacji art. 20 ustawy o VAT różnicować termin „faktura” na fakturę zaliczkową, czy „niezaliczkową”. W art. 20 ustawy jest mowa o fakturze, a fakturą jest każdy dokument potwierdzający transakcję lub zaliczkę, jak i dokument wystawiony przed transakcją, jak i przed zaliczką. Podsumowując faktura wystawiona przed otrzymaniem zaliczki, jak i po otrzymaniu zaliczki w transakcjach wewnątrzwspólnotowych powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Wojciech Zajączkowski