23.09.2016 r.
6 min

Jak utrudniać życie podatnikom

Ekspert KIP

Skopiuj link
23.09.2016r.
6 min

W uzasadnieniu do ustawy projektodawca wyjaśnia, że „pojęcie „ugruntowanej praktyki”, opierając się na poglądach doktryny, proponuje się zdefiniować jako wykładnię prawa dominującą w okresie objętym zachowaniem przedsiębiorcy, nie krócej jednak niż w okresie 12 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania administracyjnego w indywidualnej sprawie przedsiębiorcy albo przed dniem podjęcia czynności kontrolnych, zawartą w szczególności w pisemnych stanowiskach, interpretacjach lub prawomocnych rozstrzygnięciach tych organów, jednostek lub sądów, zaleceniach pokontrolnych lub dokumentach zawierających rekomendacje organów określających zalecany sposób postępowania w zakresie przedmiotu objętego kontrolą.

Dodatkowo, mając na względzie duże znaczenie w praktyce interpretacji wydawanych na wniosek przedsiębiorców oraz powszechną praktykę wykorzystywania ich także przez innych przedsiębiorców, proponuje się by przedsiębiorca mógł powoływać się na interpretację udzieloną innemu przedsiębiorcy, o ile nie została ona zmieniona, a stan faktyczny przedstawiony w interpretacji jest taki sam jak stan faktyczny, w jakim znajduje się przedsiębiorca. Wyjaśnienia wymaga, iż tożsamość stanu faktycznego przedsiębiorcy powołującego się na interpretację wydaną na wniosek innego przedsiębiorcy odnosi się jedynie do kwestii tożsamości przedmiotowej stanu faktycznego.

Zdarza się, że organy, w szczególności celne i podatkowe, odchodzą od dotychczas przyjętej praktyki stosowania przepisu i w konsekwencji domagają się od przedsiębiorcy uiszczenia należności publicznoprawnych za zdarzenia, które miały miejsce w okresie, gdy kierowały się dotychczasową praktyką. Propozycja legislacyjna zakłada, że zmiana wykładni (interpretacji) przepisów prawa dokonywana przez organy kontroli, mimo braku zmiany treści przepisu i stanu faktycznego, wpływająca na sytuację prawną przedsiębiorcy, może wywoływać skutki jedynie na przyszłość”.

Choć przepisy projektowanej ustawy nie zawierają zmian w odniesieniu do przepisów Ordynacji podatkowej, to w świetle takiego uzasadniania (które jeśli nie ulegnie zmianie będzie stanowiło wykładnię autentyczną) należy uznać, że ustawa ta będzie również odnosiła się do prawa podatkowego, a więc również do interpretacji podatkowych.

Z powyższego wynika, że powołanie się przez przedsiębiorcę na interpretacje wydane również dla innych przedsiębiorców, które były wydane i nie były zmieniane w okresie nie krótszym niż 12 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania administracyjnego (również podatkowego) w indywidualnej sprawie przedsiębiorcy będzie go chroniło przed daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi czy finansowymi.

Taka zmiana byłaby przełomowa, bowiem niejednokrotnie pomimo wielu lat obowiązywania określonego sposobu interpretacji danego przepisu administracja podatkowa bez przyczyny (poza przyczynami fiskalnymi) dokonuje jego zmiany. Oczywiście odrębnym zagadnieniem jest zaistnienie w danej sprawie podatnika oraz w interpretacjach, na które powoływał by się identycznego stanu faktycznego.

Takie przepisy z pewnością byłyby korzystne dla podatników.

Prawie równocześnie Ministerstwo Finansów dokonało zmiany w wyglądzie strony internetowej Wyszukiwarki – Systemu Informacji Podatkowej służącej przede wszystkim wyszukiwaniu wydanych interpretacji przepisów prawa podatkowego. Zmiana zapewne miała usprawnić wyszukiwanie potrzebnych interpretacji. Jednak, czy tak jest w rzeczywistości.

Każda interpretacja wydawana przez poszczególnych dyrektorów izb skarbowych zawiera numer, który niejednokrotnie możemy spotkać w literaturze fachowej, prasie, czy internecie na poparcie stanowiska określonego autora. Numer ten umożliwiał następnie odszukanie całej interpretacji na stronie ministerstwa finansów, w celu zapoznania się z jej treścią.

Do momentu, gdy funkcjonowała poprzednia wyszukiwarka, w celu odnalezienia i zapoznania się z daną interpretacją numer ten wystarczyło wpisać w polu „numer dokumentu” i zaznaczyć pole „wyszukaj”. W wyniku jednak zmiany strony internetowej poza ww. numerem interpretacji ministerstwo finansów każdej interpretacji nadało dodatkowy wewnętrzny numer systemowy. Okazuje się, że wszelkie wyszukiwania wcześniejszych interpretacji wg ich pierwotnych numerów są bezowocne, bowiem wyszukiwarka wyszukuje jedynie dokumenty wg nowych numerów systemowych. Nie trzeba dodawać, że ani w literaturze, ani w prasie, ani w internecie powoływane interpretacje podatkowe nie zawierają numerów systemowych. Osoba, która chciałaby taką interpretację odszukać na stronie ministerialnej wg starego numeru, a nie według numeru systemowego będzie miała bardzo utrudnione zadanie, a czasami będzie to całkowicie niemożliwe (wobec np. braku daty jej wydania).

Nasuwa się pytanie, czy ta zmiana nie jest po części formą odpowiedzi ministerstwa finansów na projektowane zmiany ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, o których mowa wyżej i wyprzedzającą próbą uniemożliwienia lub utrudnienia dostępu do interpretacji już wydanych, a wcześniej cytowanych w różnych źródłach.

Wojciech Zajączkowski