Jedno okienko zadziała szybciej - NIP i REGON w 7 dni

Aktualnie zasadę działania „jednego okienka” reguluje art. 19b ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, zgodnie z którym podmiot podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców składając do sądu rejestrowego wniosek o dokonanie wpisu lub jego zmianę jest zobowiązany jednocześnie z tym wnioskiem złożyć formularze wniosków skierowane do Głównego Urzędu Statystycznego, właściwego naczelnika urzędu skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd rejestrowy przekazuje powyższe formularze właściwym organom w terminie 3 dni po dokonaniu przez sąd wpisu w KRS wraz z odpisem postanowienia o wpisie i zaświadczeniem o dokonaniu wpisu  w celu ich rozpoznania. Ponad to w przypadku naczelnika urzędu skarbowego sąd rejestrowy przekazuje również odpis umowy spółki i dokument potwierdzający tytuł do lokalu, w przypadku zaś ZUSu przekazanie dokumentów następuje dopiero po uzyskaniu informacji o nadaniu NIPu.  W praktyce cała procedura trwa około 25 dni i dopiero po tym czasie podmiot podlegający rejestracji może rozpocząć działalność.  Nowe przepisy mają skrócić ten czas do 7 dni.

Nowelizacja zakłada, że nadawanie podmiotom wpisanym do KRS identyfikatorów NIP i REGON będzie dokonywana automatycznie po dokonaniu wpisu podmiotu do rejestru przedsiębiorców, przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego. Co więcej, identyfikatory będą automatycznie zamieszczane w KRS bezpośrednio po ich nadaniu, bez konieczności wydawania przez sąd rejestrowy osobnego orzeczenie. Nowe brzmienie art. 19b ustawy o KRS zakłada jedynie, że spółki kapitałowe w organizacji oraz stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, fundacje, oraz samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej we wniosku o wpis zamieszczają informacje, że nie wystąpiły o uzyskanie NIPu lub REGONu, chyba, że same zgłaszają je do KRS.

Co to oznacza dla przedsiębiorców w praktyce?  Po pierwsze momentem wpisu podmiotu do KRS będzie chwila zamieszczenia danych w KRS, co będzie równoznaczne także z dniem, od którego będzie można rozpocząć działalność. Po drugie uproszczona zostanie procedura postępowania rejestrowego, bowiem podmiot ubiegający się o wpis będzie mógł ograniczyć się wyłącznie do złożenia wniosku w sądzie rejestrowym, bez konieczności składania osobnych zgłoszeń o nadanie NIPu bądź REGONu. Nowelizacja zakłada, że informacje o podmiocie w KRS będą stanowić podstawowy pakiet danych, z których korzystać będą urzędy skarbowe, a także ZUS i GUS. Innymi słowy uprawnieniem i obowiązkiem urzędów będzie wymiana między sobą informacji dotycząca przedsiębiorcy.  

W konsekwencji powyższego, uproszczeniu ulegnie również procedura zgłoszeń obowiązkowych. Przedsiębiorca będzie zobligowany do zgłoszenia wyłącznie tzw. danych uzupełniających, które nie podlegają wpisowi do KRS, ale są niezbędne dla urzędów skarbowych, GUSu oraz ZUSu. Ważne jednak, że rzeczowe dane będą mogły być uzupełnione w terminie 21 po dokonaniu wpisu w KRS, czyli już po rozpoczęciu działalności. Przedsiębiorca będzie je zamieszczał na formularzu urzędowym (w formie papierowej lub elektronicznej) i składał we właściwym urzędzie skarbowym, które przekaże je do ZUSu oraz GUSu. Przykładowo będą to numery rachunków bankowych, przewidywana liczba zatrudnianych osób czy też dane kontaktowe.

Należy również wspomnieć o tym, że nowelizacja wprost znosi obowiązek uiszczenia opłaty sądowej za wpisanie NIPu i REGONu do KRS, a także ogłoszeniu ich w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Ponadto jeżeli NIP i REGON będą nadawane automatycznie podmiotowi będzie doręczanie zaświadczenie o dokonaniu wpisu.

Wprowadzane zmiany niewątpliwe bardziej urzeczywistniają ideę „jednego okienka”. Brak obowiązku samodzielnego ubiegania się o identyfikatory podatkowe i statystyczne, przy automatycznym ich nadawaniu nie tylko upraszcza procedurę zakładanie firmy, ale przede wszystkim pozwala na szybsze rozpoczęcie działalności gospodarczej. 

Dorota Tarnowska
Robert Rubach