Skopiuj link
W myśl art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od stycznia 2014 r. na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Przepis ten wskazuje, że osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej zwracając się do sprzedawcy może uzyskać odmowę wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż mediów. Przyczyną tego jest nowy przepis wskazujący na moment obowiązku podatkowego powstający u zbywcy. W świetle art. 19 ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu:
a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
b) świadczenia usług:
– telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych,
– wymienionych w poz. 140–153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy,
– najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
– ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
– stałej obsługi prawnej i biurowej,
– dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.
Dlaczego sprzedawca nie będzie musiał wystawiać faktur na rzecz osób fizycznych przy sprzedaży mediów i jaki jest skutek takiego ukształtowania przepisów?
Sprzedawca mediów np. gazu czy energii elektrycznej wystawiając faktury prognozowane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej byłby zobowiązany według nowych przepisów odprowadzać podatek za okres w którym wystawił fakturę prognozowaną dotyczącą np. okresu sześciu albo dwunastu następnych miesięcy. Płatność otrzymałby zapewne w kolejnych miesiącach, co oznaczałoby konieczność zapłaty podatku z własnych środków przy równoczesnym ich odzyskaniu od nabywcy w kolejnych okresach rozliczeniowych. Aby temu zapobiec ustawodawca umożliwił sprzedawcy niewystawianie faktur dokumentujących sprzedaż mediów. Nie wystawiając faktury sprzedawca nie będzie od razu płacił podatku. Natomiast moment obowiązku będzie wyznaczał art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, w świetle którego momentem obowiązku podatkowego będzie termin płatności.
Nabywca (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) nie otrzyma faktury. Może jednak się zdarzyć, co przecież nie należy do rzadkości, że osoba fizyczna, która wydawałoby się nie prowadzi działalności gospodarczej działalność tę w rzeczywistości prowadzi. A jej miejscem prowadzenia działalności gospodarczej jest własne mieszkanie lub dom. Ponieważ prawdopodobnie sprzedawca w nowym roku takiej faktury prognozowanej nie wystawi, konieczne będzie skontaktowanie się ze sprzedawcą w celu otrzymywania faktur. Oczywiście nie wszystkim podatnikom potrzebna będzie faktura. Jednak ci z podatników prowadzących działalność gospodarczą w domu, którzy są równocześnie podatnikami VAT czynnymi, są zainteresowani odliczaniem podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie mediów. Ci podatnicy, aby takie faktury otrzymać, powinni poinformować dostawcę mediów, aby wystawiał im faktury VAT jako podatnikom tego podatku. Zapewne nie będą to już faktury prognozowane, a faktury miesięczne albo dwumiesięczne. Być może trzeba się będzie liczyć z odrębną taksą jaką pobiorą wówczas dostawcy mediów za częstsze odczyty liczników. W konsekwencji zmiana przepisów podatkowych uderzy w małe domowe firmy i zwiększy koszty ich działalności gospodarczej. Jednak warto zawczasu zainteresować się tym, czy otrzymamy faktury, czy też dokumenty płatności, które fakturami nie będą i z których podatku VAT nie będzie można odliczyć.
Wojciech Zajączkowski