Skopiuj link
W wyniku zmiany treści art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b i pkt 3 ustawy o VAT oraz dodaniu nowego ust. 10i w art. 86 tej ustawy prawo do odliczenia podatku od ww. transakcji będzie uzależnione od obowiązku rozliczenia za miesiąc, w którym powstaje obowiązek podatkowy, podatku należnego od tych transakcji w terminie trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu zakupu stali na terytorium kraju powstał np. w marcu 2016 r., to według obecnych przepisów podatnik ma możliwość odliczenia podatku od tej transakcji w momencie, w którym ujmie prawidłowo podatek należny. Podatnik nie jest ograniczony czasowo odnośnie rozliczenia podatku należnego od odwrotnego obciążenia. Może rozliczyć podatek należny i automatycznie podatek naliczony w rozliczeniu za marzec 2016 r. nawet gdyby dopiero w grudniu 2016 r. stwierdził nierozliczenie takiej marcowej transakcji.
Od stycznia 2017 r. ten przykład przedstawiałby się następująco. Jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu zakupu stali na terytorium kraju powstał np. w marcu 2017 r., to według zmienionych przepisów podatnik będzie miał możliwość odliczenia podatku od tej transakcji w momencie, w którym ujmie prawidłowo podatek należny, o ile podatek należny zostanie wykazany nie później niż w terminie trzech miesięcy od końca miesiąca w którym powstał obowiązek podatkowy. Jeśli więc podatnik rozliczy podatek należy do końca czerwca 2017 r. (poprzez korektę marca 2017 r.) będzie miał również możliwość odliczenia podatku naliczonego za ten sam okres rozliczeniowy. Jeśli podatnik nie zdąży z rozliczeniem podatku należnego za marzec 2017 r. poprzez korektę dokonaną najpóźniej do końca czerwca 2017 r. będzie i tak zobowiązany ująć podatek należny od tej transakcji w rozliczeniu za marzec 2017 r. natomiast podatek naliczony rozliczy „na bieżąco”, tj. za w rozliczeniu za okres, w odniesieniu do którego nie upłynął jeszcze termin do złożenia deklaracji podatkowej. Spowoduje to, co oczywiste odsetki od zaległości podatkowej, która powstała w rozliczeniu za marzec do dnia wpłaty zaległości. Porównując tę sytuację do przykładu z 2016 r., wykazanie w grudniu 2017 r. podatku należnego od transakcji z marca 2017 r. spowoduje korektę rozliczenia marca 2017 r. odsetki od 26 marca 2017 r. do dnia wpłaty zaległości, tj. grudzień 2017 r. oraz możliwość zwiększenia podatku naliczonego za listopad 2017 r., o ile nie minął termin do złożenia deklaracji za listopad 2017 r., a jeśli minął, to ujęcie tego podatku naliczonego od transakcji odwrotnego obciążenia z marca 2017 r. w rozliczeniu za grudzień 2017 r.
Jak uzasadnia ministerstwo finansów „wprowadzenie powyższego doprecyzowania jest uzasadnione występowaniem nieprawidłowości w deklarowaniu przez niektóre podmioty wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów i innych transakcji, w których co do zasady podatek należny równy jest podatkowi naliczonemu. Proponowana zmiana pozwoli sprawniej kontrolować takie obszary jak handel wewnątrzwspólnotowy, czy krajowe odwrócone obciążenie w VAT”.
Nieterminowość rozliczeń, nierzadko niezamierzona – wobec braku informacji o dokonanych transakcjach, będzie skutkowała późniejszym terminem odliczenia podatku, zwiększeniem podatku należnego do wpłaty oraz ewentualnymi odsetkami od zaległości podatkowej wobec niewykazania podatku należnego, który od nowego roku nie zawsze od razu przekształci się w podatek naliczony za ten sam okres rozliczeniowy.
Sankcjonowane odsetkami będą również sytuacje nieprawidłowego wykazania obowiązku podatkowego od ww. transakcji.
Wojciech Zajączkowski