16.07.2012 r.
9 min

Artykuły prasowe a zmiany w ustawie o VAT cz. II

Ekspert KIP

Skopiuj link
16.07.2012r.
9 min

W artykułach prasowych pojawiają się informacje jakoby po zmianie przepisów podatnicy dokonujący cyklicznych dostaw mediów (wody, energii elektrycznej, gazu itp.) pozbawieni mieli zostać możliwości wystawiania faktur prognozowanych. Spowoduje to konieczność comiesięcznego wystawiania faktur już po zakończeniu każdego okresu rozliczeniowego i oczywiście będzie skutkować zwiększeniem kosztów administracyjnych związanych z fakturowaniem ww. czynności.

W mojej ocenie żaden z nowoprojektowanych przepisów nie daje podstaw do takiej interpretacji.

Obecnie zgodnie z art. 19 ust 13pkt 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu:

a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
b) świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrzeżeniem ust. 18,
c) świadczenia usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy.

Momentem obowiązku podatkowego jest więc nie termin wykonania ww. czynności (ani termin zapłaty), lecz upływ terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla ich rozliczeń. Terminem na wystawianie faktur dokumentujących sprzedaż mediów jest moment powstania obowiązku podatkowego, a więc fakturę można najpóźniej wystawić z chwilą upływu terminu płatności. Można natomiast takie faktury wystawiać wcześniej – § 11 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360). I nie ma tu ograniczeń czasowych na wcześniejsze wystawianie takich faktur.

W wyniku projektowanej zmiany przepisów zmieni się moment powstania obowiązku podatkowego. W przypadku sprzedaży mediów zastosowanie znajdzie nowy przepis art. 19a ust. 3 projektu, zgodnie z którym usługę, dla której w związku z jej świadczeniem, ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Ponadto w myśl art. 19a ust. 8 projektu jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z upływem miesiąca, w którym ją otrzymano w odniesieniu do kwoty otrzymanej zapłaty.

Z przepisów tych wynika, że obowiązek podatkowy przy sprzedaży mediów będzie powstawał na koniec każdego okresu rozliczeniowego (jeśli będą określone terminy płatności za te okresy), chyba że nastąpi wcześniejsza płatność (tu nastąpi istotna zmiana), która wymusi powstanie obowiązku podatkowego z końcem miesiąca, w którym sprzedawca otrzyma zapłatę (rozumianą jako przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu).

Powyższe przepisy nie przesądzają jednak o możliwości wcześniejszego wystawiania faktur. Nowoprojektowane przepisy dotyczące terminów wystawiania faktur zostały przeniesione z przepisów rozporządzenia wykonawczego do art. 106i. Stosownie do ust. 1 tego przepisu fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od zakończenia miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę. Natomiast w myśl art. 106i ust. 2 projektu jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od zakończenia miesiąca, w którym otrzymano zapłatę od nabywcy.

Projektowane powyżej przepisy wskazują ostateczny termin wystawienia faktury. Nie oznacza to jednak, że faktura nie może być wystawiona wcześniej. W kontekście tego istotnym jest, że – co do zasady – wystawienie faktury nie będzie powodowało powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT. Jedynym bowiem przepisem, który uzależniał będzie powstanie obowiązku podatkowego od wystawionej faktury, będzie art. 19a ust. 5 pkt 2 projektu w świetle którego obowiązek podatkowy powstaje z upływem miesiąca, w którym wystawiono fakturę z tytułu:

a) świadczenia usług budowalnych lub budowalno-montażowych,
b) dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1),
c) czynności polegających na drukowaniu książek (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Dlatego też wystawienie faktury przed dokonaniem innej – niż wskazana w art. 19a ust. 5 pkt 2 projektu ustawy – sprzedaży, bądź też przed otrzymaniem zapłaty nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego. Stąd firmy dokonujące sprzedaży mediów nie muszą się obawiać wystawiania faktur wcześniej niż koniec okresu rozliczeniowego. Oznacza to równocześnie możliwość (tak jak obecnie) wcześniejszego wystawiania faktur bez obaw o konieczność zapłaty podatku z faktur, które dotyczyć będą przyszłych okresów rozliczeniowych.

Pośrednio potwierdza to art. 106e. ust. 1 pkt 6 projektu, w myśl którego faktura wystawiana zgodnie z art. 106a-106d zawiera datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury. Jeśli znany będzie okres rozliczeniowy, to faktura może i powinna wskazywać datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, bowiem data ta będzie znana nawet rok przed sprzedażą skoro okresy rozliczeniowe są cykliczne.

Jednakże, jeśli kogoś powyższa interpretacja nie przekonała, najlepszym argumentem jest nowoprojektowane brzmienie art. 41 ust. 14e. W świetle którego w przypadku:

  1. dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
  2. świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych,
  3. świadczenia usług wymienionych w poz. 140 – 153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy

– dla których wystawiono fakturę, a po wystawieniu tej faktury uległa zmianie stawka podatku w odniesieniu do okresów, do których odnoszą się rozliczenia lub płatności objęte tą fakturą, może być stosowana stawka podatku obowiązująca przed dniem zmiany stawki podatku, pod warunkiem że w pierwszej fakturze wystawianej po dniu zmiany stawki podatku, nie później jednak niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zmiany stawki podatku, uwzględniona zostanie korekta rozliczenia objętego fakturą wystawioną przed dniem zmiany stawki podatku.

Jak wynika z ww. przepisu sam projektodawca zakłada, że możliwe będzie wystawienie z wyprzedzeniem faktur dotyczących mediów. Jeśliby bowiem tego nie zakładał, to nigdy nie zaistniałaby sytuacja, w której możliwe byłoby wystawienie faktury dokumentującej zdarzenie przeszłe (sprzedaż mediów, która nastąpiła), po której nastąpiłaby zmiana stawki podatkowej, która nieznana byłaby sprzedawcy w dacie wystawiania faktury.

Przepis powyższy może mieć zastosowanie jedynie wówczas, gdy faktura za media zostanie wystawiona wcześniej (przed końcem okresu – bądź okresów – rozliczeniowego), a po jej wystawieniu nastąpi zmiana stawki podatkowej. Co więcej, projektodawca w ww. przepisie wskazuje na „okresy, do których odnoszą się rozliczenia lub płatności objęte tą fakturą”, a więc faktura może być wystawiona na wiele okresów rozliczeniowych wcześniej, a nie tylko na jeden „okres rozliczeniowy” wcześniej.

Mam nadzieję, że powyższe argumenty jednoznacznie wskazują (pomimo projektowanej zmiany przepisów) na możliwość wystawiania faktur dotyczących sprzedaży mediów na analogicznych zasadach, jak to ma miejsce na gruncie obecnych przepisów.


Aktualna promocja: