21.07.2014 r.
9 min

Udostępnianie samochodów pracownikom

Ekspert KIP

Skopiuj link
21.07.2014r.
9 min

Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która do prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystuje samochody osobowe m.in. na podstawie zawartych umów leasingu. Spółka rozważa odpłatne udostępnienie pracownikom ww. samochodów. Na podstawie zawartych z pracownikami umów, pracownicy będą obciążani z tytułu używania ww. samochodów do celów prywatnych. Usługa udostępniania samochodów pracownikom będzie opodatkowana podatkiem VAT. Alternatywnie, możliwe jest również, iż Spółka będzie udostępniać pracownikom samochody nieodpłatnie: do celów prywatnych. W takim przypadku wartość nieodpłatnego świadczenia będzie uwzględniana w przychodzie pracownika na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

Spółka zadała następujące pytania:

1.    Czy w sytuacji, gdy pracownicy będą obciążani za udostępnienie im samochodów czynność tę należy traktować jako usługę w rozumieniu ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT?
2.    Czy w sytuacji, gdy samochody będą udostępnianie pracownikom nieodpłatnie do dojazdów z miejsca pracy do miejsca zamieszkania i z miejsca zamieszkania do miejsca pracy czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust 2 pkt 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu VAT?

Ad. 1. Zdaniem Spółki fakt, iż pracownik dojeżdża z miejsca pracy do miejsca zamieszkania i z miejsca zamieszkania do miejsca pracy w celu zapewnienia miejsca parkowania samochodu, w ramach obowiązku służbowego, nie oznacza, że Spółka świadczy w tym zakresie usługę w rozumieniu ustawy o VAT, a tym samym, fakt dojazdu, na tym odcinku, nie powinien być uwzględniany w podstawie opodatkowania podatkiem VAT z tytułu odpłatnego udostępniania pracownikowi samochodu.

Ad. 2. Zdaniem Spółki, nieodpłatne wykorzystanie przez pracowników samochodów, stanowiących mienie powierzone, do dojazdów z miejsca pracy do miejsca zamieszkania i z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, w celu zapewnienia miejsca parkowania samochodu nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust 2 pkt 1 ustawy o VAT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe.

Ad. 1

Zdaniem organu podatkowego, gdy pracodawca udostępnia pracownikom samochody służbowe, z przeznaczeniem na dojazdy do pracy i z pracy, świadczy na ich rzecz usługę. Usługa ta służy celom prywatnym pracownika, gdyż to pracownik bez względu na odległość od miejsca pracy, ma zadbać o to w jaki sposób „dostanie się” na ustaloną z pracodawcą godzinę. Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia pracownikowi transportu do pracy. Jeżeli jednak dobrowolnie ułatwia dotarcie z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, poprzez przekazanie samochodu służbowego do wykorzystania w tym celu, niewątpliwie świadczy usługę na rzecz pracownika.

Należy zatem stwierdzić, że dojazd pracownika do pracy nie ma związku z działalnością gospodarczą pracodawcy. Zapewnienie ułatwienia w tym zakresie ze strony pracodawcy realizuje cel prywatny (niewynikający ze stosunku pracy) pracownika, nie zaś gospodarczy pracodawcy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że odpłatne udostępnianie pracownikom samochodów służbowych do celów prywatnych (przejazdy z miejsca pracy do miejsca zamieszkania i odwrotnie), stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i powinno być uwzględniane w podstawie opodatkowania, stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy.

Ad. 2

W odniesieniu do wątpliwości Spółki w przypadku nieodpłatnego udostępniania pracownikom samochodów, stanowiących ich mienie powierzone do dojazdów z miejsca pracy do miejsca zamieszkania i odwrotnie należy wskazać, że zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wynika z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Stosownie do art. 8 ust. 5 ustawy, przepis ust. 2 pkt 1 nie ma zastosowania w przypadku użycia pojazdów samochodowych do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, obliczoną zgodnie z art. 86a ust. 1, z tytułu:

1. nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów lub
2. nabycia, importu lub wytworzenia części składowych do tych pojazdów, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie art. 8 ust. 6 ustawy, w przypadku o którym mowa w ust. 2 pkt 1 i ust. 5, za nabycie towarów uznaje się również przyjęcie ich do używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze.

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 312), zwanej dalej ustawą nowelizującą, w przypadku użycia przez podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza pojazdów samochodowych nabytych, importowanych lub wytworzonych przez podatnika przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przy których nabyciu, imporcie lub wytworzeniu kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku:

1.    wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika,
2.    należnego z tytułu:a.świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy zmienianej w art. 1 podatnikiem jest ich usługobiorca,
b.dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy zmienianej w art. 1 podatnikiem jest ich nabywca,
c.wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,3.należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a ustawy zmienianej w art. 1,4. wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b ustawy zmienianej w art. 1, oraz z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 tej ustawy
– nie więcej jednak niż odpowiednio 5000 zł lub 6000 zł, nie stosuje się przepisu art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 1.
Na potrzeby ust. 1 przepis art. 8 ust. 6 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio (art. 7 ust. 2 ustawy nowelizującej).

Jeżeli zatem Spółka dobrowolnie ułatwia dotarcie z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, poprzez przekazanie samochodu służbowego do wykorzystania w tym celu, jednocześnie nie oczekując ekwiwalentu za powierzenie auta, to niewątpliwie świadczy nieodpłatną usługę na rzecz pracownika, podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy. Jednocześnie, jak wynika z cyt. wyżej przepisów, wyłączenie z opodatkowania dotyczy użytku na cele inne niż działalność gospodarcza samochodów osobowych „nabytych” („włączonych” do przedsiębiorstwa) na podstawie umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, w stosunku do których przysługiwało ograniczone odliczenie VAT.

W konsekwencji, z uwagi na powołane wyżej regulacje prawne należy stwierdzić, że nieodpłatne udostępnianie pracownikom samochodów osobowych do celów prywatnych (przejazdy z miejsca pracy do miejsca zamieszkania i odwrotnie), użytkowanych przez Spółkę na podstawie umowy leasingu, w przypadku gdy Spółce przysługuje ograniczone prawo do odliczenia w związku z leasingiem samochodów osobowych – nie podlega opodatkowaniu stosownie do art. 8 ust. 6 ustawy o VAT i w związku z art. 8 ust. 5 ustawy oraz art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy nowelizującej.