Skopiuj link
Skarżący wskazał, że składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego informację o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej na formularzu VAT-26. Dla samochodów demonstracyjnych i zastępczych zdecydował się prowadzić ewidencję przebiegu pojazdów. Ustalił też zasady używania tych samochodów w prowadzonej działalności gospodarczej, co wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Zgodnie z tymi zasadami samochody demonstracyjne i zastępcze nie są udostępniane pracownikom na cele prywatne, ale jeżeli doszłoby do takiego udostępnienia, to od pracowników pobierana będzie zapłata zgodna z cenami rynkowymi za tego typu usługę.
Skarżący skierował do organów podatkowych wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji. Zadał pytanie, czy istnieje możliwość dokonania pełnego odliczenia podatku naliczonego od zakupu samochodów demonstracyjnych bez prowadzenia ewidencji ich przebiegu oraz może nie składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o tych pojazdach na formularzu VAT-26.
W sytuacji gdyby Skarżący uzyskał odpowiedź negatywną na ww. pytania, to czy w przypadku dokonania dostawy samochodów demonstracyjnych i zastępczych, dla których złożona została informacja VAT-26, Skarżący jest zobowiązany do składania aktualizacji informacji VAT-26 zgodnie z art. 86a ust. 14 ustawy o VAT.
Zdaniem Skarżącego może dokonać pełnego odliczenia podatku naliczonego od zakupu samochodów demonstracyjnych bez prowadzenia ewidencji ich przebiegu. Zdaniem Skarżącego, nie będzie miał on również obowiązku składania aktualizacji informacji VAT-26, gdyż obowiązek taki nie dotyczy sytuacji, gdy nie ulega zmianie sposób wykorzystania pojazdów, tj. pojazdy są w dalszym ciągu wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko Skarżącego za nieprawidłowe.
Skarżący wniósł skargę na ww. interpretację do WSA w Warszawie. Zdaniem Sądu skarga zasługiwała na uwzględnienie.
Sąd stwierdził, że dla skorzystania z pełnego prawa do odliczenia spełnienie warunku w postaci ustalenia wewnętrznych zasad użytkowania pojazdów, wykluczających np. użytek prywatny, dotyczy wszystkich samochodów osobowych, których konstrukcja nie wyklucza ich użycia do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (art. 86a ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o VAT). Prowadzenie ewidencji nie jest natomiast wymagane w przypadku podatników prowadzących działalność w zakresie handlu lub wynajmu samochodów w odniesieniu do tych pojazdów, które są przeznaczone wyłącznie do sprzedaży, odsprzedaży, oddania w odpłatny najem, dzierżawę, leasing lub do odpłatnego oddania na podstawie umowy o podobnym charakterze (art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT).
W przypadku Skarżącego oraz stanowiących przedmiot zapytania samochodów demonstracyjnych, warunek prowadzenia działalności w zakresie handlu pojazdami jest niewątpliwie spełniony. Ponadto Skarżący, w ramach wewnętrznych ustaleń, wyklucza możliwość wykorzystania samochodów demonstracyjnych do celów prywatnych. Gdyby jednak doszło do takiego wykorzystania, to wystąpiłoby wykorzystanie samochodów do działalności gospodarczej poprzez odpłatny ich najem, gdyż Skarżący przewiduje w takim przypadku pobranie od pracownika wynagrodzenia za usługę wg. cen rynkowych. Zgodnie art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT, aby uniknąć obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu, przeznaczenie pojazdu nie musi ograniczać się tylko do jednego rodzaju świadczeń wymienionych w tym przepisie. Innymi słowy, podatnik nie będzie obowiązany do prowadzenia ewidencji, jeśli dany pojazd byłby przeznaczony równocześnie do odpłatnego najmu oraz (lub) do odsprzedaży.
Zdaniem Sądu ratio legis normy ustalającej prowadzenie ewidencji jest bowiem taki, że pełne prawo do odliczenia dotyczyć winno tylko tych pojazdów „firmowych”, które są wykorzystywane wyłącznie w celach związanych z działalnością gospodarczą podatnika. Przy czym zasada proporcjonalności, która, zdaniem Sądu, została uwzględniona w treści analizowanych przepisów, wyklucza nakładanie takich wymogów formalnych na pojazdy z natury rzeczy przeznaczone w dominującym stopniu do wykonywania czynności opodatkowanych. Do pojazdów tych można zaliczyć przeznaczone do odsprzedaży samochody demonstracyjne. Wszakże ich wykorzystanie do innych celów, zważywszy na fakt utraty wartości wraz z przebiegiem i możliwymi uszkodzeniami, dodatkowo w kontekście wewnętrznych zasad użytkowania pojazdów, wykluczających użytek prywatny, należy uznać za marginalne.
Jeśli chodzi natomiast o kwestię składania zgłoszenia aktualizacyjnego (aktualizacji informacji VAT-26) w związku ze sprzedażą pojazdów demonstracyjnych i zastępczych, to nawet przy założeniu, że Skarżący powinien prowadzić ewidencję przebiegu, nie można zgodzić się z organem interpretacyjnym, iż dochodzi wówczas do „zmiany wykorzystywania pojazdu” w rozumieniu art. 86a ust. 14 ustawy o VAT.
Prowadzenie ewidencji przebiegu ma na celu udokumentowanie wykorzystania pojazdu wyłącznie w ramach działalności gospodarczej. Jeśli ewidencja potwierdza wyłącznie taki użytek, to zgodnie z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT należy uznać, że podatnik nie wykorzystuje danego pojazdu do celów niezwiązanych z tą działalnością.
Sprzedaż składnika majątku podatnika, przez podmiot działający w takim charakterze, stanowi z natury rzeczy wykorzystanie tego składnika do działalności gospodarczej.
W przypadku natomiast środków trwałych (np. pojazdów przeznaczonych pod wynajem, pojazdów zastępczych, innych pojazdów „służbowych”) wykorzystanie pojazdów do celów działalności gospodarczej w związku z ich sprzedażą potwierdza art. 90b ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z treścią tego przepisu, jeśli w okresie korekty, o której mowa w ust. 1 (60 miesięcy od chwili nabycia), nastąpi sprzedaż pojazdu samochodowego, uznaje się, że wykorzystanie tego pojazdu zostało zmienione na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty. Przy czym w przypadku pojazdów Skarżącego nie można oczywiście mówić o zmianie wykorzystania pojazdu, skoro do dnia sprzedaży, nawet przy założeniu konieczności prowadzenia ewidencji, wykorzystywał pojazdy wyłącznie do celów działalności gospodarczej.
Stąd wniosek, że samochody podatnika, dla których prowadziłby ewidencję, potwierdzającą użytek wyłącznie do działalności gospodarczej, są wykorzystywane w tym celu zarówno przed i po ich sprzedaży, niezależnie od tego czy są to towary handlowe, tj. pojazdy przeznaczone do odsprzedaży, czy też środki trwałe, tj. inne pojazdy wykorzystywane w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
oprac.: Wojciech Zajączkowski