Skopiuj link
W pozycji nr 7 załącznika nr 1 do rozporządzenia (Dz. U. Nr 73, poz. 392) normodawca wskazał, że usługi związane z wyżywieniem (PKWiU ex 56), z wyłączeniem sprzedaży:
1) napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%,
2) napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%,
3) kawy i herbaty (wraz z dodatkami),
4) napojów bezalkoholowych gazowanych,
5) wód mineralnych,
6) innych towarów w stanie nieprzetworzonym opodatkowanych stawką, o której mowa w art. 41 ust. 1 ustawy
są opodatkowane ww. stawką podatku. Należy bowiem wskazać, że według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. „usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering)” mieszczą się w grupowaniu 56.21, a więc zawierają się w dziale PKWiU 56 „Usługi związane z wyżywieniem” wskazanym w pozycji nr 7 załącznika do ww. rozporządzenia.
Należy przypomnieć, że do końca 2010 r. wszystkie usługi (z wyjątkiem usług turystyki i usług elektronicznych) były identyfikowane dla celów podatku VAT za pomocą klasyfikacji statystycznych. Dla celów podatkowych obowiązującą do końca grudnia 2010 r. była Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług wprowadzona z dniem 1 lipca 1997 r. rozporządzeniem Rady Ministrów (Dz. U. z 1997 Nr 42, poz. 264). Wówczas usługi cateringowe dla celów tej klasyfikacji były oznaczone symbolem 55.5 i mieściły się w dziale „Usługi stołówkowe i usługi dostarczania posiłków dla odbiorców zewnętrznych”. Do końca 2010 r. nie było też wątpliwości, czy przy nabyciu usług cateringowych można odliczać podatek naliczony zawarty w fakturach otrzymanych od sprzedawcy. Prawo takie podatnikowi przysługiwało, o ile podatnik był podatnikiem czynnym, a nabywane usługi cateringowe służyły czynnościom opodatkowanym. Sytuacja prawna skomplikowała się po dniu 31 grudnia 2010 r., bowiem ustawodawca wprowadził do ustawy o VAT przepis art. 5a zgodnie z którym towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne. Ponadto wszystkie towary i usługi, które zostały zidentyfikowane przez ustawodawcę – poprzez podanie przy towarze lub usłudze symbolu statystycznego – klasyfikowane są od 1 stycznia 2011 r. według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. Spowodowało to niepewność co do możliwości odliczania podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług cateringowych. Niepewność ta był tym bardziej uzasadniona, że usługi cateringowe zostały przyporządkowane w PKWiU 2008 do Sekcji I „Usługi związane z zakwaterowaniem i usługi gastronomiczne” wraz z pozostałymi usługami gastronomicznymi. Pomimo, że usługi cateringowe i gastronomiczne nie są od 1 styczna 2011 r. identyfikowane za pomocą PKWiU, to jednak był to istotny argument przemawiający za brakiem możliwości odliczania podatku VAT od usług cateringowych. Bowiem jak wynika z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych. Literalne brzmienie ww. przepisu wskazywałoby na brak prawa do odliczania podatku przy nabyciu usług cateringowych (bowiem te jak wskazano wyżej w PKWiU 2008 mieszczą się w jednej sekcji wraz z usługami gastronomicznymi). Jednakże przy interpretacji przepisów nie można zapominać o klauzuli stand-still wyrażającej zasadę niepogarszania sytuacji prawnej podatnika (również jeśli chodzi o zakres prawa do odliczania) w związku z wprowadzonymi nowymi przepisami. Klauzula ta oznacza, że zakres prawa do odliczeń nie może zostać ograniczony w stosunku do istniejącego od dnia wejścia w życie dyrektywy (w przypadku Polski od dnia 1 maja 2004 r.). Nie mogą zatem – zgodnie z prawem wspólnotowym – być wprowadzone nowe (nieistniejące wcześniej) ograniczenia w odliczaniu podatku naliczonego. Stanowisko takie jednoznacznie wynika z orzecznictwa ETS, np. wyrok ETS z 11 grudnia 2008 r. w sprawie C-371/07 Danfoss A/S, AstraZeneca A/S przeciwko Skatteministeriet.
Kierując się więc obowiązującą i należącą do unijnego dorobku prawnego zasadą stand-still za niezgodną z prawem Unii Europejskiej, a przez to z prawem polskim będzie wykładnia przepisów ustawy o VAT prowadząca do wniosku, że w związku ze zmianą przepisów od 1 stycznia 2011 r. podatnicy nie mają prawa do odliczania podatku VAT wynikającego z faktur zakupu usług cateringowych, skoro mieli takie prawo od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2010 r. W skrócie: podatnik ma nienaruszalne prawo do odliczania podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie usługi cateringowej nie tylko przed 1 stycznia 2011 r., ale i po tej dacie (o ile podatnik jest podatnikiem czynnym, a nabywane usługi cateringowe służą czynnościom opodatkowanym).
Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie usług cateringowych potwierdzają jednoznacznie interpretacje organów skarbowych, np. z dnia 12 września 2011 r. Nr IBPP1/443-1009/11/AL, z dnia 31 sierpnia 2011 r. Nr IPPP1-443-896/11-2/MP, czy z dnia 3 sierpnia 2011 r. Nr ILPP2/443-702/11-5/EN.
Na marginesie należy zauważyć, że zdefiniowanie pojęcia „usługa cateringowa” zostało dokonane przez ETS w wyroku z dnia 10 marca 2011 r. w sprawach połączonych C-497/09, C-499/09, C-501/09 i C-502/09 (pkt 75-79 ww. wyroku). Ponadto definicja usług cateringowych od 1 lipca 2011 r. jest unormowana w art. 6 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy. Natomiast za usługi cateringowe i restauracyjne ustawodawca unijny nie uznaje dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.
Zobacz szkolenie: