04.07.2011 r.
4 min

Czy konieczna jest zmiana przepisów po wyroku ETS C-438/09

Ekspert KIP

Skopiuj link
04.07.2011r.
4 min

Zmiana w ww. przepisie polegać będzie na wykreśleniu tej części przepisu, która odnosi się do podmiotu wystawiającego fakturę lub fakturę korygującą, a podmiot ten nie jest nieuprawniony do wystawienia tych dokumentów.

W ocenie Ministerstwa Finansów – projektodawcy ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o transporcie drogowym zmiana przepisów w tym zakresie jest związana z wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2010 r. znak C-438/09 Dankowski (Dz. Urz. UE C 63 z 26.02.2011, str. 8) dotyczącym prawa do odliczenia podatku wynikającego z faktur wystawionych przez podmiot niezarejestrowany dla celów podatku VAT.

Należy zauważyć, że przedmiotem ww. orzeczenia było prawo do odliczenia podatku z faktur wystawionych przez podmiot, który dokonywał rzeczywistych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lecz nie był on podmiotem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Wyrok ETS nie dotyczył natomiast sytuacji, w której wystawcą faktury był podmiot nieuprawniony do wystawienia faktur VAT. Jak bowiem wynika z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wszystkie podmioty, które są podatnikami wskazanymi w art. 15 ustawy o VAT są obowiązane wystawiać fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Należy wskazać, że podatnikami są wszystkie podmioty, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że każdy podatnik jest uprawniony do wystawiania faktur. Oczywiście podatnicy wykonujący czynności zwolnione od podatku (przedmiotowo lub podmiotowo) powinni wystawiać faktury tzw. „zw” bez podatku, natomiast pozostali podatnicy w celu udokumentowania czynności opodatkowanych powinni wystawiać faktury zawierające m.in. stawkę i kwotę podatku.

Jednakże aparat skarbowy w dalszym ciągu twierdzi, że jedynie podatnicy VAT czynni mogą wystawiać faktury VAT. Na potwierdzenie swojego stanowiska powołują się na § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), zgodnie z którym zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT". Należy jednak uznać, że przepis ten jest wydany przez Ministra Finansów z naruszeniem delegacji ustawowej określonej w art. 106 ustawy o VAT. Ponadto porównanie art. 106 ust. 1 ww. ustawy, jak również § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia prowadzi do wniosku, że Minister Finansów nie miał uprawnień do zawężania katalogu podmiotów wskazanego w ustawie o VAT, które są uprawione do wystawiania faktur VAT.

Podsumowując: w rzeczywistości próżno by szukać podmiotów, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu, a są podmiotami nieuprawnionymi do wystawienia faktur VAT. Podmioty (zarówno podatnicy VAT czynni, jak i podatnicy zwolnieni od podatku), które dokonują rzeczywistych transakcji powinny wystawiać faktury VAT. Natomiast podmioty, które nie są podatnikami podatku VAT nie powinny wystawiać faktur VAT. Jednakże nawet gdyby takie podmioty, które nie są podatnikami podatku VAT wystawiły faktury, a dokumenty te nie dokumentowałyby rzeczywistych transakcji lub transakcje te nie podlegałyby opodatkowaniu podstawą do zakwestionowania prawa do odliczenia podatku u nabywcy nie byłby art. 88 ust. 3a pkt 1 lit a ustawy o VAT, lecz art. 88 ust. 3 a pkt 2 lub pkt 4 ww. ustawy. Oznacza to, że zmiana przepisu w ww. zakresie jest zbędna i dotyczy raczej zdyscyplinowania aparatu skarbowego do niestosowania uchylanego przepisu w sytuacji, gdy sprzedawca nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, niż wynika z konieczności dostosowania polskiego prawa do orzecznictwa ETS.