21.03.2021 r.
9 min

Duplikaty faktur w JPK_VAT

Ekspert KIP

Skopiuj link
21.03.2021r.
9 min

Podobne pytanie i właściwa do niego odpowiedź jest dostępna na stronach internetowych Ministerstwa Finansów:

„Czy „dowodem zakupu” – w sytuacji gdy nabywca otrzymał wyłącznie duplikat faktury w ewidencji zakupu w wierszach „Numer dowodu zakupu” i „Data wystawienia dowodu zakupu” – jest pierwotna faktura czy jej duplikat?

Gdy pierwotna faktura nie trafiła do odbiorcy, należy rozliczyć podatek VAT zgodnie z datą otrzymania duplikatu – podatnik winien wpisać dane z duplikatu faktury, tj. numer faktury i datę wystawienia duplikatu. Dane na duplikacie faktury powinny być tożsame z oryginałem faktury, z wyjątkiem daty wystawienia i dopisku „duplikat”.”.

Po pierwsze, odpowiedź ta została udzielona w dniu 27 grudnia 2018 r., czyli w okresie, gdy nie obowiązywały szczególne przepisy dotyczące prowadzenia ewidencji VAT.

Po drugie, są przesłanki wskazujące na to, że ww. odpowiedź zarówno w stanie prawnym obowiązującym do końca września 2020 r. (do końca okresu, w którym stosowało się „stare” JPK_VAT), jak i w stanie prawnym obowiązującym od października 2020 r. (kiedy już obowiązuje nowy JPK_VAT) jest błędna.

Po trzecie, nie mam żadnych wątpliwości, że również kierunkowo powyższa odpowiedź jest błędna tak w starym (do końca września 2020 r.), jak i w nowym stanie prawnym obowiązującym od października 2020 r.

Ponieważ w stanie prawnym obowiązującym do końca września 2020 r. nie było szczególnych przepisów regulujących materię ewidencji VAT konieczne jest, wobec braku innych regulacji, odwołać się do struktury JPK_VAT(3), której zakres był publikowany na stronach internetowych Ministerstwa Finansów, a wyjaśniany w Ewidencja dla podatku od towarów i usług JPK_VAT. Broszura informacyjnej dot. struktury JPK_VAT(3).

W strukturze JPK_VAT(3) w części dotyczącej sprzedaży w pozycji SprzedazWiersz wpisywane były: data wystawienia dowodu sprzedaży oraz data sprzedaży. Jednakże przy dacie sprzedaży wskazane było, że wypełnia się pole: Data sprzedaży, o ile jest określona i różni się od daty wystawienia dowodu sprzedaży. W przeciwnym przypadku – pole puste.

Jeżeli data sprzedaży i data wystawienia dowodu sprzedaży była taka sama wypełniało się jedynie pole data wystawienia dowodu sprzedaży (faktury).

Natomiast w części podatku naliczonego w pozycji ZakupWiersz wpisywane były m.in.: Data wystawienia dowodu zakupu oraz Data wpływu dowodu zakupu.

Nie było doprecyzowane, czy data wystawienia dowodu zakupu (faktury) to data wystawienia pierwotnego dokumentu (faktury), czy jest to data wystawienia duplikatu tego dokumentu (faktury).

Biorąc pod uwagę to, że również przed wprowadzeniem nowego JPK_VAT Ministerstwo Finansów chciało uzyskać zbieżność danych po stronie sprzedawcy i nabywcy, to trudno uznać, aby nabywca wprowadzał do JPK_VAT(3) dane dotyczące wystawienia duplikatu faktury, szczególnie że sprzedawca takiej daty w ogóle w swoim JPK_VAT nie wykazywał. Jest to związane z faktem, że faktura pierwotna została już przez sprzedawcę wykazana w pliku JPK, a wystawienie duplikatu to jedynie dokumentacyjne ponowienie zaewidencjonowanej faktury z pierwotną datą sprzedaży i pierwotną datą wystawienia faktury, a nie datą wystawienia duplikatu. Analogicznie transakcję taką powinien wykazać nabywca, który w ówczesnym stanie prawnym, wbrew temu co pisało Ministerstwo Finansów, w JPK_VAT w części ZakupWiersz ewidencjonował datę wystawienia dowodu zakupu. Nie była to jednak data duplikatu, bo przecież ta nigdzie nie była ujmowana przez sprzedawcę.

Jeżeli więc chciało się uzyskać zbieżność dat i porównanie dokumentów sprzedaży z dokumentami zakupów, to jedyną możliwością było podawanie tej samej daty wystawienia dokumentu jaką była pierwotna data wystawienia faktury, a nie data wystawienia duplikatu.

W ten sam sposób kwestie te normuje rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. W § 10 ust. 2 pkt 1 lit. d i e ww. rozporządzenia wskazano, że: poza danymi, o których mowa w ust. 1, ewidencja zawiera następujące dane z faktur dokumentujących dokonanie przez podatnika czynności podlegających opodatkowaniu, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i pkt 7 lit. a i b, oraz z faktur lub innych dokumentów związanych z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, o których mowa w ust. 1 pkt 3–5 i pkt 7 lit. c–e:

d) datę wystawienia odpowiednio faktury lub dokumentu albo faktury korygującej,

e) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

Tutaj, analogicznie jak w strukturze JPK_VAT(3), Minister Finansów wskazuje, że sprzedawca ma obowiązek wykazać datę wystawienia faktury oraz datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, ale tę ostatnią tylko wówczas, gdy daty wystawienia i daty sprzedaży są różne.

Natomiast nabywca w ewidencji VAT w myśl § 11 ust. 3 pkt 1 lit. a ww. rozporządzenia będzie wykazywał dane wynikające z faktur lub innych dokumentów będących podstawą odliczenia podatku naliczonego, otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Natomiast zgodnie z § 11 ust. 4 pkt 4 i 5 ww. rozporządzenia: dane z faktur lub innych dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 1, oraz z faktur, o których mowa w ust. 3 pkt 5, obejmują datę wystawienia faktury lub dokumentu oraz datę wpływu faktury lub dokumentu.

Jest tu mowa o wystawieniu faktury. Nie ma jednoznacznego odniesienia (podobnie jak w JPK_VAT(3)) do daty wystawienia faktury, czy daty wystawienia duplikatu. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że normodawca w części ewidencji sprzedaży wskazuje na datę wystawienia faktury albo datę wystawienia faktury korygującej (§ 10 ust. 2 pkt 1 lit d) oraz datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury (§ 10 ust. 2 pkt 1 lit e) i nie wskazuje tu na datę wystawienia duplikatu faktury szczególnie, że duplikat faktury nie jest dodatkowo księgowany przez sprzedawcę, a nadto ustawodawca w § 10 ust. 2 pkt 1 lit d i lit e ww. rozporządzenia bezpośrednio odnosi się do regulacji zawartych w ustawie o VAT w art. 106e ust. 1 pkt 1 i pkt 6., to należy uznać, że w ewidencji po stronie sprzedaży powinna się znaleźć data wystawienia pierwotnej faktury, a nie data duplikatu.

W celu zachowania możliwości porównania dokumentów sprzedaży i dokumentów zakupu w ten sam sposób regulowana jest kwestia danych w ewidencji podatku naliczonego. Tu również podawana jest data wystawienia faktury. Nie może to być jednak data duplikatu, bo ustawodawca nie wskazuje, że chodzi mu o duplikat, a ponadto skoro data ta ma być porównywana z datą dokumentu wykazywaną u sprzedawcy, to również musi to być data pierwotnego dokumentu, a nie data wystawienia duplikatu dokumentu.

Z powyższych względów w JPK_VAT należy po stronie podatku naliczonego jako datę wystawienia faktury podawać datę wystawienia pierwotnej faktury sprzedaży, a nie datę wystawienia duplikatu faktury sprzedaży, tym bardziej, że data ta nie jest w jakikolwiek sposób wykazywana w ewidencji VAT po stronie sprzedawcy.

Potwierdzeniem powyższego mogą być projektowane przepisy ustawy SLIM VAT2, gdzie Ministerstwo Finansów chce całkowicie uchylić art. 106l ustawy o VAT dotyczący duplikatów faktur. A zgodnie z ministerialną propozycją zawartą w art. 106g ust. 3b ustawy o VAT, w przypadku gdy faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie przekazuje się nabywcy kolejny egzemplarz faktury.

Wojciech Zajączkowski