23.04.2021 r.
4 min

Faktura zamiast paragonu?

Ekspert KIP

Skopiuj link
23.04.2021r.
4 min

Podstawową regulacją odnoszącą się do tego zagadnienia jest art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Przepis ten, co do zasady, obliguje podatnika VAT do wystawienia paragonu fiskalnego z każdej sprzedaży dokonanej na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej oraz rolnika ryczałtowego. Co do zasady – bowiem rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących określa wiele sytuacji, w których obowiązek wystawienia paragonu nie występuje.

Najczęstszym przykładem jest korzystanie przez podatnika ze zwolnienia podmiotowego, którego próg roczny, lub w proporcji do okresu prowadzenia w danym roku podatkowym (kalendarzowym) sprzedaży na rzecz ww. osób został określony przez ustawodawcę na 20.000 zł netto (bez podatku VAT). Występują również skomplikowane zwolnienia podmiotowo-przedmiotowe oraz zwolnienia przedmiotowe, które mogą dotyczyć takich transakcji jak sprzedaż wody, energii elektrycznej, usług telekomunikacyjnych, czy usług finansowych i ubezpieczeniowych. Te ostatnie wskazane są w załączniku do ww. rozporządzenia.

Wobec powyższego, czy podatnik, który nie posiada kasy rejestrującej, dokonując sprzedaży na rzecz konsumentów i sprzedaż ta przekroczyła wartość 20.000 zł netto zamiast instalacji kasy rejestrującej i wystawiania paragonów może dokumentować swoją sprzedaż fakturami i w ten sposób uniknie konieczności dokumentowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej? Czy również podatnik, który kasę rejestrującą posiada, lecz wystawia fakturę na rzecz konsumenta nie musi wystawiać paragonu fiskalnego?

Przyjmując, że transakcja, którą podatnik dokumentuje fakturą nie jest zwolniona z obowiązku wystawienia paragonu na podstawie ww. rozporządzenia (wspomniane jako przykładowe: usługi dostarczania wody, telekomunikacyjne, czy ubezpieczeniowe) i jest dokonywana na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub na rzecz rolnika ryczałtowego, to wówczas wystawienie owej faktury nie zwalnia podatnika z obowiązku wcześniejszego wystawienia paragonu fiskalnego. Wystawiony wcześniej paragon po wystawieniu faktury musi być odebrany kupującemu i dołączony do „kopii” faktury pozostającej u sprzedawcy.

Jaka jest przyczyna dla której należy w takiej sytuacji wystawiać i paragon i fakturę na rzecz ww. osób? Ustawodawca, ani w przepisach ustawy o VAT, ani w przepisach wykonawczych nie postanowił o możliwości odstąpienia od wystawiania paragonu, gdy wystawiana jest faktura. Ustawodawca mówi o konieczności wystawiania faktury na żądanie konsumenta – art. 106b ust. 3 ustawy o VAT. Reguluje również sytuację, gdy faktura jest wystawiana pomimo wcześniejszego wystawienia paragonu. Zgodnie z art. 106h ust. 1 ustawy o VAT: w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż.

Żadna z regulacji dotyczących wystawiania faktur, czy kas rejestrujących nie zwalnia podatnika (poza wspomnianym wyżej rozporządzeniem) wystawiającego fakturę z wcześniejszego wystawienia paragonu fiskalnego. Oznacza to, że jeżeli podatnik nie korzysta ze zwolnień wynikających z rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, to każdorazowe wystawienie faktury powinno być poprzedzone wystawieniem paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub rolnikiem ryczałtowym.

Wojciech Zajączkowski