Skopiuj link
W ramach czynności wykonywanych przez Gminę znajdują się m.in. sprzedaż nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych, oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości niezabudowanych itp.
Gmina gospodarując nieruchomościami w imieniu własnym lub w imieniu Skarbu Państwa dokonuje transakcji, które mogą zakończyć się zawarciem transakcji sprzedaży, lub do transakcji może ostatecznie nie dojść.
W każdym przypadku, w postępowaniach o zbycie nieruchomości w trybie bezprzetargowym (bez względu czy dochodzi do zawarcia umowy zbycia) podmiot zainteresowany zakupem nieruchomości zwraca poniesione przez Gminę, gospodarującą składnikami majątkowymi w imieniu własnym lub w imieniu Skarbu Państwa, koszty postępowania przeprowadzonego na wniosek strony. W toku prowadzonych postępowań dotyczących zbycia zabudowanych (w tym sprzedaż mieszkań) lub niezabudowanych nieruchomości Gmina gospodarująca składnikami majątkowymi ponosi ich koszty związane z:
a. wykonaniem podziału geodezyjnego,
b. każdorazowo wykonaniem operatu szacunkowego,
c. pozyskaniem materiałów geodezyjnych,
d. ewentualnie inne koszty konieczne do przygotowania nieruchomości do zbycia.
Gmina zlecając ww. usługi otrzymuje fakturę VAT lub rachunek, a następnie przed dokonaniem transakcji sprzedaży nieruchomości obciąża podmioty zainteresowane zakupem nieruchomości poniesionymi w powyższym zakresie kosztami.
W związku z powyższym Gmina skierowała następujące pytanie do szefa Krajowej Informacji Skarbowej: czy zwrot kosztów za sporządzenie operatów szacunkowych, wykonanie podziałów geodezyjnych oraz pozyskanie materiałów geodezyjnych, które poniosła Gmina gospodarująca składnikami majątkowymi w imieniu własnym lub w imieniu Skarbu Państwa, dokonany przez podmioty zainteresowane zakupem nieruchomości, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
Zdaniem Gminy zwrot ww. kosztów jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Dyrektor KIS uznał stanowisko Gminy za nieprawidłowe i stwierdził, że jeżeli nie nastąpi zbycie nieruchomości, ale podmiot zainteresowany nabyciem zostanie zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych na przygotowanie nieruchomości do zbycia, to takie zwrot kosztów nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Gmina wniosła do WSA skargę na ww. interpretację indywidualną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę Gminy. Sąd powołując się na orzeczenia ETS (C-16/93 oraz C-154/80) wskazał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. Dana czynność podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania usługi. Zauważyć przy tym należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego, istnieje bezpośredni odbiorca (konsument), odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Związek pomiędzy otrzymaną płatnością i świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. W opisanym we wniosku o wydanie interpretacji stanie faktycznym płatność nie następuje w zamian za świadczenie, gdyż w sytuacji, gdy nie zawarto umowy sprzedaży nieruchomości, zainteresowany nabyciem nie otrzymuje żadnego świadczenia.
Zdaniem Sądu, gdy nie dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości między Gminą, a potencjalnym nabywcą, nie zawiązał się żaden stosunek cywilnoprawny, który uzasadniałby opodatkowanie zwrotu kosztów poniesionych wydatków na sporządzenie stosownej dokumentacji, tym samym zarówno w świetle art. 15 ust. 6 jak i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, brak jest podstaw do opodatkowania zwrotu przedmiotowych kosztów. W opisanej sytuacji nie dochodzi do wykonania usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u. i jednocześnie gmina nie działa jako podmiot w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u.
Sąd odniósł się również do zarzutu Gminy, że zwrot kosztów jest następstwem refakturowania czynności nabytych przez Gminę: „Obowiązek refakturowania występuje w sytuacji, gdy jeden podmiot będący podatnikiem bierze udział w wykonaniu usługi przez inny podmiot na rzecz podmiotu trzeciego i ten pierwszy podmiot, działając w stosunku do wykonawcy usługi w imieniu własnym, organizuje to wykonanie usługi. Wówczas należy przyjąć, że każdy z tych podmiotów dokonał świadczenia tej usługi (art. 28 dyrektywy 112 ). Skoro jak wskazano powyżej, nie dochodzi do wykonania usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, to oczywistym jest, że nie można również mówić o refakturowaniu usługi”.
oprac.: Wojciech Zajączkowski