Skopiuj link
Najistotniejsze jest na początku ustalenie miejsca świadczenia przy świadczeniu usługi budowlanej.
W myśl generalnej zasady opodatkowania usług wykonywanych na rzecz podatników wynikającej z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Przepis ten dotyczy tych sytuacji, dla których ustawa nie zawiera przepisów szczególnych. W przypadku usług budowlanych takim przepisem szczególnym jest art. 28e ustawy o VAT. Zgodnie z jego treścią miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.
Jak wynika z powyższej normy miejsce świadczenia, tj. miejsce powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do usług budowlanych jest uzależnione od miejsca położenia nieruchomości. Usługi budowlane wykonywane w związku nieruchomością w Polsce będą opodatkowane w Polsce. Natomiast usługi budowlane wykonywane w związku z nieruchomością poza Polską będą opodatkowane poza Polską.
Wobec powyższego usługi budowlane związane z nieruchomością znajdującą się poza terytorium Polski będą opodatkowane tam, gdzie znajduje się nieruchomość.
Kolejną kwestią jest ustalenie jak polski wykonawca powinien wystawić fakturę na rzecz polskiego podatnika-usługobiorcy. Najprościej można by odpowiedzieć, że polski wykonawca powinien zapoznać się z przepisami podatkowymi kraju, w którym nieruchomość się znajduje i zgodnie z nimi opodatkować tę usługę.
Można jednak wskazać, że jeżeli polski usługobiorca nie jest zarejestrowany w kraju opodatkowania nieruchomości, to w takiej sytuacji wykonawca tej usługi jest zobowiązany do zarejestrowania się w tym państwie i będzie musiał wystawić fakturę zgodnie z regulacjami tego kraju. Konsekwencją tego może być konieczność prowadzenia ewidencji VAT w tym państwie, złożenia deklaracji podatkowej VAT w tym państwie, zapłaty podatku, a nawet, jeżeli jest taki obowiązek, złożenia ewidencji podatkowej w formie elektronicznej określanej w Polsce jako JPK.
Nie jest natomiast możliwe jednoznaczne udzielenie odpowiedzi na pytanie, co ma zrobić polski wykonawca, gdy polski usługobiorca posiada NIP kraju, w którym znajduje się nieruchomość. Można wówczas z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że sama rejestracja usługobiorcy w państwie położenia nieruchomości nie jest wystarczająca do tego, aby polski wykonawca zastosował na terytorium tego państwa tzw. odwrotne obciążenie. W takiej sytuacji konieczne byłoby poza rejestracją usługobiorcy posiadanie przez ten podmiot w tym kraju stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Jednakże najważniejsze to ustalenie ww. okoliczności transakcji przed podpisaniem umowy, gdyż najczęściej umowy opiewają na kwoty brutto. Gdyby okazało się, że polski wykonawca musiał sam opodatkować tę usługę w państwie położenia nieruchomości, to podatek zostałby obliczony rachunkiem „w stu”, co oznacza istotne obniżenie przychodu z takiej działalności.
Wojciech Zajączkowski