06.03.2022 r.
3 min

Likwidacja a niespłacone zobowiązania wobec udziałowca

Ekspert KIP

Skopiuj link
06.03.2022r.
3 min

Również dochodzą skutki podatkowe działań likwidacyjnych. W spółkach, w których rozwiązanie jest poprzedzone procesem likwidacyjnym, po otwarciu likwidacji likwidatorzy muszą poinformować urząd skarbowy o zmianie danych spółki i dodaniu słów „w likwidacji” – na formularzu NIP-8. Szczególnie istotne są rozrachunki z kontrahentami, w tym z podmiotami powiązanymi. Co w przypadku, gdy nie zostaną spłacone do czasu likwidacji spółki?

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z:

  1. bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub
  2. postępowaniem restrukturyzacyjnym, postępowaniem upadłościowym lub
  3. realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw lub
  4. d.przymusową restrukturyzacją w rozumieniu ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.

Brzmienie powyższych przepisów wskazuje, że aby powstał przychód podatkowy z tytułu braku spłaty zobowiązań, konieczne jest przede wszystkim, aby po stronie podatnika doszło do faktycznego przysporzenia majątkowego, mającego konkretny wymiar finansowy – bądź to wskutek otrzymania czegoś nieodpłatnie (częściowo odpłatnie), bądź na skutek umorzenia istniejącego już zobowiązania.

Tym samym nie można przyjąć, aby spółka jako podatnik miała otrzymać w związku z zakończeniem likwidacji i wykreśleniem jej z rejestru przedsiębiorców jakiekolwiek nieodpłatne (lub częściowo odpłatne) świadczenie (realne przysporzenie). Nie można mówić o przychodzie na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Pomiędzy likwidowaną spółką a udziałowcami w przypadku likwidacji nie istnieje stosunek zobowiązaniowy również w przypadku udzielonych przez udziałowców pożyczek do spółki. Nie będzie przy tym konieczne zawarcie jakiejkolwiek umowy z wierzycielami czy też uzyskanie ich zgody na dokonanie czynności likwidacyjnych. W chwili wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców KRS jej zobowiązania pożyczkowe nadal będą istnieć. Wierzyciele zwykle nie zgadzają się na zwolnienie z długu ani umorzenie zobowiązań.  Dług nadal istnieje, ale dochodzi do likwidacji spółki. Umorzenie zobowiązania będzie przychodem podatkowym wyłącznie w sytuacji, w której dojdzie ono do skutku w drodze nieodpłatnego zwolnienia z długu.

W momencie wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców KRS, spółka przestanie istnieć. Niemożliwe będzie przypisanie jej – jako podmiotowi już nieistniejącemu – jakiegokolwiek przysporzenia, a tym samym przychodu z tego tytułu.

dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy