Skopiuj link
Powyższa zasada podlega odstępstwom wskazanym w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. Najczęstszy przypadek, kiedy podatnik nabywa usługi do działalności opodatkowanej, a jednak nie może odliczyć podatku naliczonego zawartego na fakturach zakupu został uregulowany w art. 88 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, zgodnie z którym obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. Podatnik na mocy tego przepisu pozbawiony jest możliwości odliczenia podatku naliczonego pomimo, że nabywane usługi gastronomiczne i noclegowe dotyczą działalności opodatkowanej. Jednocześnie należy zaznaczyć, że powyższy przepis nie dotyczy nabywanych przez podatników usług cateringowych, na co wskazują również interpretacje organów podatkowych, np.: interpretacja z dnia 2 września 2011 r. Nr IPPP1-443-885/11-2/MP, czy interpretacja z dnia 31 sierpnia 2011 r. Nr IPPP1-443-896/11-2/MP.
Kolejna często występująca sytuacja, w której podatnik będzie pozbawiony możliwości odliczania podatku naliczonego została unormowana w przepisie art. 88 ust. 3a pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Powyższy przepis dotyczy transakcji, w której sprzedawca pomimo, że dokonuje czynności zwolnionych od podatku albo niepodlegających temu podatkowi niezasadnie wykazuje kwotę podatku należnego na fakturze sprzedaży. Przepis ten wskazuje, że jeżeli sprzedawca zbywa towary zwolnione od podatku lub świadczy usługi zwolnione od podatku (np. usługi finansowe, czy usługi nauczania języków obcych) i wykaże podatek należny na fakturze sprzedaży, to nabywca nie ma możliwości odliczenia tego podatku. Analogicznie należy postąpić z fakturami dokumentującymi czynności niepodlegające opodatkowaniu. Dlatego w takich sytuacjach bardzo istotne jest, aby nabywca miał wiedzę dotyczącą prawidłowości opodatkowania transakcji sprzedaży przez zbywcę.
Następny przepis wykluczający możliwość odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę został zawarty w art. 88 ust. 3a pkt 7 ww. ustawy. Zgodnie z jego brzmieniem nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności. Przepis ten wprowadzony został do ustawy od 1 kwietnia 2011 r. i dotyczy przede wszystkim transakcji dotyczących tzw. odpadów przetwarzalnych wskazanych przez ustawodawcę w załączniku nr 11 do ustawy. Mieszczą się w nim towary według wskazanego przez ustawodawcę symbolu PKWiU:
ex 24.10.14.0 Granulki i proszek z surówki, surówki zwierciadlistej lub stali – wyłącznie wlewki lub gęsi zwykle ze stali wysokostopowej, otrzymywane przez przetopienie i odlanie drobniutkich odpadów lub złomu
ex 24.45.30.0 Pozostałe metale nieżelazne i wyroby z nich; cermetale; popiół i pozostałości zawierające metale i związki metali – wyłącznie odpady i złom metali nieszlachetnych
38.11.51.0 Odpady szklane
38.11.54.0 Pozostałe odpady gumowe
38.11.55.0 Odpady z tworzyw sztucznych
38.11.58.0 Odpady inne niż niebezpieczne zawierające metal
38.12.27 Odpady i braki ogniw i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne
ex 38.32.29.0 Surowce wtórne z pozostałych metali – wyłącznie odpady i złom
Podatnicy nabywający ww. wymienione odpady przetwarzalne muszą w sposób świadomy i staranny akceptować faktury od swoich kontrahentów – sprzedawców. Jeśli sprzedawca-podatnik VAT opodatkowuje ww. towary na swojej fakturze, to czyni to nieprawidłowo (faktura bowiem nie powinna zawierać podatku należnego). Nabywca otrzymując takie faktury pomimo wykazania na nich podatku należnego nie ma możliwości odliczenia tego podatku. Jest to właśnie związane z treścią ww. art. 88 ust. 3a pkt 7 ustawy o VAT. Transakcja ta jest bowiem opodatkowana, lecz to opodatkowanie powinien dokonać nabywca, a nie sprzedawca. Na powyższe wskazuje treść art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, z którego wynika, że podatnikami są wszyscy podatnicy nabywający towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, jeżeli dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, niekorzystający ze zwolnienia podmiotowego, a dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 (zwolnienie przewidziane dla towarów używanych).
Należy pamiętać, że przytoczone wyżej przepisy nie są wszystkimi, które ograniczają prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego, a są wskazane w art. 88 ustawy o VAT. Ponadto niektóre ograniczenia w prawie do odliczania podatku naliczonego zostały przeniesione do innych aktów prawnych, np.: ograniczenie dotyczące podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu paliwa do samochodów osobowych. To ograniczenie zostało ujęte przez ustawodawcę w art. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 247, poz. 1652).
Aktualna promocja: