Skopiuj link
Stan faktyczny sprawy był następujący: skarżący – osoba fizyczna – nabył działki gruntu w specjalnej strefie ekonomicznej jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej pomimo, że prowadził działalność gospodarczą. Skarżący nie chciał i nie wykorzystywał ww. nieruchomości do wykonywania działalności gospodarczej. Nieruchomości te nie były zajęte, jak i nie były związane z prowadzoną działalnością gospodarczą Skarżącego. Skarżący nabył je w celach prywatnych o czym świadczy to, że nie zaliczył nieruchomości do środków trwałych, grunt nie był zaliczony jako towar handlowy. Nie odliczono VAT przy transakcji zakupu nieruchomości, i nie zaliczono żadnych wydatków związanych z ich zakupem do podatkowych kosztów. Nabywając ww. nieruchomości Skarżący występował jako osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej. Ponadto Skarżący nie prowadzi działalności do której mógłby wykorzystywać ww. nieruchomości, bowiem działalność gospodarcza, którą prowadzi opiera się na zdolnościach osobistych Skarżącego, a nie na wykorzystaniu jego majątku, w szczególności nieruchomości.
Sądy administracyjne, wojewódzki i naczelny, orzekły, że Skarżący może potencjalnie wykorzystywać ww. nieruchomości do działalności gospodarczej stąd uznały za prawidłowe opodatkowanie ww. gruntów najwyższą stawką podatkową właściwą dla prowadzonej działalności gospodarczej.
Skarżący w skardze do Trybunału Konstytucyjnego powołał się na niezgodność z Konstytucją art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym: użyte w ustawie określenia oznaczają grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z zastrzeżeniem ust. 2a.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego przedsiębiorcy nie mogą być obciążani wyższą stawką podatku od nieruchomości jedynie z powodu posiadania nieruchomości, które nie służą im do prowadzenia działalności gospodarczej. Według Trybunału zastosowanie najwyższej stawki podatkowej dla nieruchomości posiadanych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które nie są wykorzystywane i które nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej stanowi nieproporcjonalną ingerencję w prawo do własności tych podmiotów.
Należy podkreślić, że wyrok dotyczy jedynie przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą jako osoby fizyczne względnie jako wspólnicy spółek cywilnych. Nie dotyczy natomiast prowadzenia działalności gospodarczej przez spółki osobowe, czy kapitałowe.
Podatnicy podatku od nieruchomości, których decyzje w podobnych sprawach stały się ostateczne, w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2021 r. sygn. akt SK 39/19 mają możliwość wystąpienia z wnioskiem o wznowienie zakończonych postępowań podatkowych. Termin na złożenie wniosku o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną wynosi 1 miesiąc i jego bieg rozpocznie się datą wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, tj. datą jego publikacji w Dzienniku Ustaw. Wyrok nie został jeszcze opublikowany.
Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 245 § 1 pkt 3 lit. b) ustawy Ordynacja podatkowa: organ podatkowy po przeprowadzeniu postępowania określonego w art. 243 § 2 wydaje decyzję, w której odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli stwierdzi istnienie przesłanek określonych w art. 240 § 1, lecz wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przewidzianych w art. 68, art. 70 lub art. 118, z zastrzeżeniem art. 70d.
Inaczej mówiąc, jeżeli zobowiązanie w podatku od nieruchomości się przedawniło, to organ podatkowy nie będzie mógł wydać decyzji korzystnej dla podatnika nawet wówczas, gdy jest ona niezgodna z ww. wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego.
Wojciech Zajączkowski