Skopiuj link
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Powyższa regulacja zobowiązuje podatników do ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących dokonywanej wyłącznie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Należy przypomnieć, że rolnik ryczałtowy to rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 (z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych).
Rolnik ryczałtowy to podatnik VAT, który dla celów art. 111 ustawy o VAT występuje w podwójnej roli: podatnika VAT z jednej strony, a z drugiej strony podmiotu, który ustawodawca zrównuje z osobą, która nie prowadzi działalności gospodarczej.
Z powyższego wynika, że sprzedaż na rzecz podatników VAT (poza wyjątkiem dotyczącym rolnika ryczałtowego) nie musi być ewidencjonowana przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Co do zasady ustawodawca nakazuje wystawiać faktury przy sprzedaży na rzecz podatników VAT. Wynika to z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym: podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Wyjątek od tej zasady jest zawarty w art. 106b ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym: podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Oznacza to, że sprzedaż na rzecz innego podatnika VAT lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem nie musi być dokumentowana fakturą tylko wówczas, gdy faktura potwierdza transakcję zwolnioną z VAT. Wówczas wystarczyłby paragon dokumentujący sprzedaż na rzecz podatnika.
Jednak w świetle art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT na żądanie nabywcy (podatnika VAT) sprzedawca i tak jest zobowiązany wystawić fakturę, a skoro podatnik VAT i tak zawsze będzie żądał jej wystawienia, więc można przyjąć, że każda sprzedaż na rzecz podatnika VAT powinna być udokumentowana fakturą.
Można więc podsumować, że wystawiając fakturę na rzecz podatnika VAT nie jest konieczne wcześniejsze wystawienie paragonu. Jednak, co należy podkreślić, choć przy sprzedaży na rzecz podatnika VAT nie ma obowiązku wystawienia paragonu, to jednak nie oznacza, że takiego paragonu nie można wystawić. Wystawienie paragonu na rzecz podatnika VAT jest w świetle wskazanych wyżej regulacji dopuszczalne. Wystawiając na rzecz podatnika paragon należy następnie wystawić fakturę i przekazać ją nabywcy (podatnikowi VAT). Natomiast wystawiony oryginał paragonu należy pozostawić w ewidencji sprzedawcy dopinając go do egzemplarza faktury pozostającej u sprzedawcy.
Wystawienie samego paragonu na rzecz podatnika VAT będzie błędem. Wystawienie wyłącznie faktury jest jak najbardziej prawidłowe (z wyjątkiem przypadku, gdy nabywcą jest rolnik ryczałtowy). Wystawienie paragonu na rzecz podatnika VAT a następnie faktury jest również poprawnym postępowaniem i wydaje się, że jest to sposób najbardziej bezpieczny dla sprzedawcy. Wystawianie samych faktur dla podatników VAT może prowadzić do naruszenia art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, gdy nabywcą będzie rolnik ryczałtowy a sprzedaż nie zostanie potwierdzona paragonem fiskalnym.
Wojciech Zajączkowski