08.02.2019 r.
6 min

Podatnicy zwolnieni a koszty używania samochodu

Ekspert KIP

Skopiuj link
08.02.2019r.
6 min

W świetle art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

Przepis ten wskazuje, że wykorzystywanie samochodu osobowego do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą będzie skutkowało brakiem możliwości zaliczenia pełnych wydatków związanych z używaniem takiego pojazdu (paliwo, serwis, przeglądy, mycie samochodu, parking, przejazd autostradą) do kosztów podatkowych.

Podatnik do kosztów podatkowych zaliczy 75% wartości netto wydatku + 75% podatku VAT (o ile występuje), którego podatnik nie mógł odliczyć.

Ustawodawca w art. 23 ust. 5f ustawy o PIT i art. 16 ust. 5f ustawy o CIT wskazał, że w przypadku nieprowadzenia przez podatnika ewidencji, o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, uznaje się, że samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika.

Inaczej mówiąc ustawodawca dla celów ustaw podatkowych nałożył na podatników używających samochodów osobowych obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu właściwej dla celów VAT, aby na jej podstawie można było niezbicie ustalić, czy samochody są używane wyłącznie do celów działalności gospodarczej, a przez to, czy podatnik może rozliczyć w kosztach podatkowych pełną kwotę wydatków związanych z ich używaniem (powiększoną o nieodliczony VAT).

Ustawodawca zastrzegł jednak (w art. 23 ust. 5g ustawy o PIT i art. 16 ust. 5g ustawy o CIT), że art. 23 ust. 5f ustawy o PIT i art. 16 ust. 5f ustawy o CIT nie stosuje się (tzn., ze podatnik nie będzie musiał prowadzić takiej ewidencji), gdy podatnik na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie jest obowiązany do prowadzenia takiej ewidencji. Taka sytuacja będzie miała miejsce, gdy samochody osobowe przeznaczone są wyłącznie do:

a) odprzedaży,

b) sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,

c) oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze

– jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika – art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy VAT.

Natomiast dalsza części art. 23 ust. 5g ustawy o PIT i art. 16 ust. 5g ustawy o CIT wskazuje, że ewidencja przebiegu pojazdu będzie jednak musiała być prowadzona, aby rozliczyć w kosztach podatkowych poniesione w pełnej wysokości wydatki na używanie samochodu osobowego, gdy podatnik dla celów VAT nie musi takiej ewidencji prowadzić, gdyż odlicza VAT w 50%. Ustawodawca we wskazanym ust. 5g art. 23 i art. 16 odwołał się do art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT.

Regulacja zawarta w art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT  stanowi, że: warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych w odniesieniu do których kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych podatnik oblicza zgodnie z ust. 1 – tj. według 50% limitu odliczenia.

Jednak ustawodawca świadomie, lub nieświadomie w treści art. 23 ust. 5g ustawy o PIT i art. 16 ust. 5g ustawy o CIT pominął art. 86a ust. 5 pkt 2 lit b) ustawy o VAT, który dotyczy podatników zwolnionych z VAT, którzy nie odliczają VAT. Są to tacy podatnicy, którzy nie muszą prowadzić epp dla celów VAT, gdyż prawo do odliczenia VAT im nie przysługuje.

W konsekwencji podatnicy zwolnieni z VAT, ale również i podatnicy czynni, którym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z samochodami osobowymi nie muszą prowadzić ewidencji wskazanej w art. 23 ust. 5f ustawy o PIT i art. 16 ust. 5f ustawy o CIT, aby wszystkie wydatki związane z samochodami osobowymi zaliczyć do kosztów podatkowych (jak i oczywiście nieodliczony VAT).

Nie oznacza to jednak, że nie muszą nic robić, aby zaliczyć wszystkie wydatki na używanie samochodów do kosztów podatkowych. Powinni organom podatkowym udowodnić, że samochód osobowy jest wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej podatnika. Jednak nie ma ustawowego obowiązku prowadzenia przez nich epp wskazanej w przepisach VAT. Aby jednak udowodnić, że samochód jest wyłącznie wykorzystywany w działalności powinni prowadzić wewnętrzne zapisy i adnotacje, aby wykazać ten związek. Natomiast pełna ewidencja przebiegu pojazdu, taka jak w przepisach ustawy o VAT, nie będzie musiała być prowadzona.

Oznaczać to będzie, że podatnicy, którzy posiadają samochody osobowe i VAT odliczają muszą prowadzić pełną ewidencję przebiegu pojazdu wskazaną w ustawie o VAT, a podatnicy zwolnieni z VAT, lub tacy (również VAT czynni), którzy nie maja prawa do odliczenia VAT od samochodów ewidencji przebiegu pojazdu wskazanej w ustawie o VAT nie muszą prowadzić.

I gdzie tu jest owo 3xP, którym chwali się Ministerstwo Finansów, że przepisy podatkowe są: proste, przyjazne i przejrzyste? O równości podatkowej nie wspomnę.

Wojciech Zajączkowski