Skopiuj link
Z aktualnego brzmienia art. 117ba § 3 ustawy Ordynacja podatkowa wynika, że odpowiedzialności w VAT i podatkach dochodowych nie ponosi się, gdy podatnik dokonujący płatności dokonał zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, i złożył zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.
W ww. projekcie ustawy skierowanym do Sejmu w art. 117ba § 3 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa wskazano: Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli zapłata należności przez podatnika została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a podatnik złożył przy pierwszej zapłacie należności przelewem na ten rachunek zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty za otrzymaną fakturę, w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu.
Projektowana zmiana regulacji dotycząca składania tego zawiadomienia jest radykalna. Po pierwsze składanie zawiadomienia będzie dokonywane wyłącznie raz – przy pierwszej zapłacie na rachunek, którego numer nie widnieje w wykazie podatników. Kolejne zapłaty na ten sam rachunek nie będą wiązały się z koniecznością składania zawiadomień. Co prawda w Objaśnieniach podatkowych z dnia 20.12.2019 r. Minister Finansów wskazał, że: „W przypadku wysłania zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek spoza Wykazu podatnik nie będzie obowiązany dokonywać ponownie takiego zawiadomienia w sytuacji, gdyby kolejna wpłata została dokonana na ten sam rachunek spoza Wykazu, o którym podatnik już raz poinformował organy składając stosowne zawiadomienie. Wystarczające będzie dokonanie jednorazowego zgłoszenia takiego rachunku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.”, jednakże w obecnym kształcie normatywnym regulacji próżno poszukiwać takiego rozwiązania.
Niestety i w tym przypadku, projektodawcy celowo lub nie celowo, projektują przepisy niejasne, które będą powodować w przyszłości problemy interpretacyjne.
Podam przykład: jeżeli dokonam zapłaty na rzecz kontrahenta i zapłata ta będzie realizowana na rachunek, którego nie ma w wykazie, lecz poniesiony wydatek nie będzie kosztem uzyskania przychodu (dokonałem zakupu alkoholu i to jeszcze do celów reprezentacji), a następnie od tego samego kontrahenta kupię produkty spożywcze w celach handlowych, to czy zawiadomienie do urzędu skarbowego powinno być wysłane przy pierwszym przelewie, choć w zakresie podatków dochodowych niczym nie skutkowało niezłożenie takiego zawiadomienia, czy też przy drugim przelewie, gdy wydatek bez tego zawiadomienia nie mógłby być zaliczony do podatkowych kosztów. Literalne brzmienie projektowanej regulacji wskazuje, że przy zakupie alkoholu powonieniem złożyć zawiadomienie (choć nie potrzebowałem tego robić), bo jeżeli tego nie zrobię kolejne zawiadomienia będą nieskuteczne, pomimo tego, że je złożyłem. Sensu w tym nie ma żadnego.
Po drugie ustawodawca wydłuża termin na złożenie zawiadomienia z trzech do siedmiu dni. To słuszna zmiana, bo termin trzech dni roboczych w szczególności przy zleceniu przelewu w piątek był wyjątkowo restrykcyjny.
Po trzecie natomiast, i to wydaje się najważniejsze, zawiadomienie będzie składane nie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury (na marginesie można zadać pytanie, czy wystawcą faktury jest sprzedawca, czy podmiot – który tę fakturę rzeczywiście wystawia), lecz do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty.
Przypomnę, że ustawa ma wejść w życie 1 kwietnia 2020 r. natomiast korzystne dla podatników zmiany mają być skuteczne do 1 stycznia 2020 r.
Niestety nie odnosi się to do zawiadomień złożonych do organu niewłaściwego. Oczywiście z interpretacji organów skarbowych wynika, że złożenie zawiadomienia do organu niewłaściwego nie skutkuje dla podatnika negatywnymi następstwami podatkowymi (Interpretacje indywidualne nr 0111-KDIB1-2.4010.418.2019.2.MS oraz nr 0111-KDIB1-2.4010. 481.2019.2.ANK). Jednak nie ma w tym zakresie przepisu ordynacji podatkowej, a zmiany w zakresie treści art. 117ba § 3 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania od 1 stycznia 2020 r., lecz od 1 kwietnia 2020 r. (odmiennie jak pozostałe regulacje w tej ustawie dotyczące prawa materialnego).
Należy tylko liczyć, że kontrolujący nie wpadną na pomysł uznania za nieskuteczne złożone pomiędzy 1 stycznia a 31 marca 2020 r. zawiadomienia (ZAW-NR) do niewłaściwych urzędów skarbowych przez tych podatników, którzy nie posiadają interpretacji indywidualnej chroniącej ich przed podatkowymi konsekwencjami w zakresie właściwości naczelnika urzędu skarbowego, do którego można/należało takie zawiadomienie składać.
Wojciech Zajączkowski