23.07.2012 r.
11 min

Przekazanie pojazdów przez Powiat w celu ich utylizacji

Ekspert KIP

Skopiuj link
23.07.2012r.
11 min

Z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Powiat, który przedstawił następujący stan faktyczny. Ustawą z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 152, poz. 1018 ze zm.) zostały nałożone na Starostę dodatkowe zadania z zakresu usuwania pojazdów z drogi i przechowywania ich na parkingu. W przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu przez jego właściciela właściwy organ, czyli Starosta wszczyna po upływie 3-ch miesięcy od dnia usunięcia pojazdu postępowanie przed sądem o przepadek pojazdu na rzecz Powiatu. Po wydaniu orzeczenia właścicielem pojazdu staje się Powiat. Pojazdy o niskiej wartości, w tym także niesprawne technicznie poddawane zostają utylizacji w stacjach demontażu, za które powiat otrzymuje kwotę w wysokości 300 zł za pojazd. Opłata ta traktowana jest jako częściowy zwrot kosztów poniesionych przez Powiat w związku z holowaniem i przechowywaniem nieodebranego pojazdu na parkingu. Wysokość tej opłaty wynika z cennika ustalonego przez stację utylizacji pojazdów.

Powiat zadał następujące pytanie, czy kwota 300 zł pobierana od stacji demontażu za zlikwidowanie pojazdu niedopuszczonego do poruszania się w ruchu drogowym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Powiatu, na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) organy władzy publicznej oraz urzędy je obsługujące w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi ustawami, do realizacji których zostały powołane, nie są uznawane za podatników VAT, oczywiście z wyłączeniem czynności cywilnoprawnych. Zatem pobierane za wykonane czynności opłaty komunikacyjne mają charakter opłat publicznoprawnych i nie podlegają opodatkowaniu. Biorąc pod uwagę fakt, iż czynność oddania pojazdu do utylizacji jest częścią realizacji całego zadania publicznego (holowanie i przechowywanie pojazdów) nałożonego ustawą z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 152, poz. 1018 ze zm.) należy uznać, iż jest czynnością mającą znamiona publicznoprawne i podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał stanowisko Spółdzielni za nieprawidłowe. Organ stwierdził, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

Według art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe i ma zastosowanie przy łącznym spełnieniu przez ten organ dwóch warunków:

  • jego podmiotem jest wyłącznie organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ oraz
  • odnosi się jedynie do czynności nałożonych przepisami prawa, dla których powołano te organy, z wyłączeniem czynności realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Generalnie wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług są czynności wykonywane przez podmioty prawa publicznego (organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy) w ramach sprawowanego przez nie władztwa publicznego. Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy, stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają jednoznacznej definicji pojęcia organów władzy publicznej. Najbardziej precyzyjne w tym względzie są regulacje zawarte w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.). Przepisy tej ustawy jednoznacznie rozdzielają organy władzy publicznej od innych jednostek sektora finansów publicznych.

Z brzmienia art. 9 pkt 1 cyt. ustawy o finansach publicznych wynika, że organy władzy publicznej tworzą organy władzy rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy oraz trybunały.

Powołany wyżej przepis art. 15 ust. 6 jak i cyt. przepis obowiązującej obecnie Dyrektywy wyłączają z opodatkowania organy podlegające prawu publicznemu, jeżeli prowadzą daną działalność jako organy publiczne, nawet wtedy, gdy pobierają z tytułu tej działalności wynagrodzenie. Czynności, w których organy te uczestniczą jako organy publiczne, to określone prawem czynności wykonywane w interesie publicznym. Zatem czynności, w stosunku do których organy publiczne nie są traktowane jako podatnicy, to czynności wykonywane przez nie w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, a także czynności, do których wykonywania są uprawnione wyłącznie organy publiczne.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, należy stwierdzić, iż generalnie organy oraz urzędy publiczne są uznawane za podatników. Dotyczy to jednakże tylko tej sfery, w której faktycznie występuje konsumpcja oraz gdzie podmioty te mogą konkurować z podmiotami prawa prywatnego.

Kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności. Szczególnie jest to uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne czynności lub bardzo zbliżone czynności bądź też transakcje mogą być wykonywane przez podmioty prywatne (np. przedsiębiorców).

W myśl § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powołany wyżej przepis jednoznacznie wskazuje, iż zwolnieniem od podatku nie są objęte czynności realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), powiat jako osoba prawna wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy, w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami. Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej (art. 6 ust. 2 cyt. ustawy).

W świetle art. 130a ust. 5c ustawy Prawo o ruchu drogowym – w brzmieniu obowiązującym od dnia 21 sierpnia 2011 r. – pojazd usunięty z drogi umieszcza się na parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłat za jego usunięcie i przechowywanie.

W myśl art. 130a ust. 5f ww. ustawy, usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Według art. 130a ust. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym, starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Powiadomienie zawiera pouczenie o skutkach nieodebrania pojazdu.

W sprawach o przepadek pojazdu sąd stwierdza, na podstawie art. 130a ust. 10e ustawy Prawo o ruchu drogowym, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do orzeczenia przepadku, w szczególności, czy usunięcie pojazdu było zasadne i czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru, dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Do wykonania orzeczenia sądu o przepadku pojazdu jest obowiązany starosta. Wykonanie orzeczenia następuje w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy (art. 130a ust. 10f cyt. ustawy).

Co do zasady, Powiat wykonując czynności w ramach przypisanych mu specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych), dla których została powołana, jest organem władzy publicznej. W przedmiotowej sprawie jednak, Powiat dokonując odpłatnego przekazania pojazdów do demontażu wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT, bowiem czynność ta jest czynnością cywilnoprawną (nie publicznoprawną).

Wobec powyższego należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, iż odpłatne przekazanie pojazdów do demontażu jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną) tym samym dla tej czynności Powiat występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, natomiast powyższa czynność, w świetle art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, traktowana jako odpłatna dostawa towarów.

Organ zauważył również, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega otrzymana kwota pieniędzy lecz dostawa towarów i usług, w rozpatrywanej sprawie była to dostawa pojazdów do stacji demontażu.


Aktualna promocja: