Skopiuj link
Konstrukcja omawianej ulgi podatkowej sprowadza się do podwójnego uwzględnienia w podstawie opodatkowania w danym roku podatkowym wymienionych w ustawach o podatkach dochodowych kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową ("kosztów kwalifikowanych"); po pierwsze – poprzez ich zaliczenie w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów, drugi raz – poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania równowartości tych kosztów. Ale Uwaga! jak wynika z art. 18d ust. 5 ustawy o CIT oraz art. 26e ust. 5 ustawy o PIT, koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie (np. w postaci dotacji) lub nie zostały odliczone od podstawy obliczenia podatku.
Kolejna pułapka to nieobecności pracowników zaangażowanych w prace badawcze. Ze stanowiska organów podatkowych wynika, że w związku z nieobecnością w pracy spowodowaną np. urlopem czy inną usprawiedliwioną nieobecnością, pracownicy nie wykonują czynności w zakresie działalności badawczo-rozwojowej, to ich wynagrodzenie za ten czas wraz z przypadającymi na nie składkami ZUS sfinansowanymi przez płatnika, nie może być uznane za koszty kwalifikowane. Z pomocą przychodzą sądy administracyjne – w przypadku gdy pracownik wykonuje wyłącznie czynności związane z działalnością badawczo-rozwojową, to wszystkie jego przychody związane z tą pracą, w tym wynagrodzenie za czas nieświadczenia pracy z powodu urlopu, choroby lub innej usprawiedliwionej nieobecności, jak również składki ZUS sfinansowane przez płatnika z tytułu tych należności, są kosztami kwalifikowanymi i mogą być uwzględniane w rozliczeniu ulgi na działalność badawczo-rozwojową (np. wyrok NSA z 5 lutego 2021 r., sygn. akt II FSK 1038/19.).
Fiskus również często kwestionuje prowadzoną działalność jako niespełniającą warunków do zastosowania ulgi. Za działalność badawczo-rozwojową organ podatkowy nie uznał przykładowo wydatków na:
- wdrożenie innowacyjnego oprogramowania, usprawniającego funkcjonowanie prowadzonej działalności oraz poprawiającego konkurencyjność podatnika w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami w danej branży (interpretacja indywidualna z 10 kwietnia 2018 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.1.2018.2.MST),
- prace dotyczące: wprowadzenia nowych rozwiązań w dotychczasowych produktach celem redukcji kosztów, testowania produktów konkurencji oraz zwykłych rutynowych prac związanych z istniejącymi produktami polegających na naprawie zgłaszanych i wychwytywanych błędów oraz drobnych usprawnieniach (interpretacja indywidualna z 2 marca 2018 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.376.2017.2.JS).
Przy ewentualnych fakturach korygujących, w zakresie korygowania kosztów kwalifikowanych rozliczanych w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową zastosowanie mają ogólne zasady dokonywania korekty kosztów uzyskania przychodów. W rezultacie, jeżeli korekta nie jest spowodowana oczywistą omyłką lub błędem rachunkowym, korekty należy dokonywać na bieżąco, a nie wstecz.
Tyle ile przypadków, tyle historii rozliczania tej ulgi, jednak podatnicy powinni próbować i występować o ulgę szczególnie przy realizacji prac związanych z nowymi technologiami IT czy medycznymi. Może to być kuszące rozwiązanie optymalizacyjne szczególnie po zmianach podatkowych od 2022 roku.
dr Małgorzata Rzeszutek
doradca podatkowy