Skopiuj link
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8. W myśl art. 13 ust. 2 pkt 1 przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarów jest podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Natomiast zgodnie z art. 13 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów występuje, jeżeli dokonującym dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT UE zgodnie z art. 97, z zastrzeżeniem ust. 7.
Jak wynika z powyższych przepisów dla skutecznego dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej konieczne jest, aby sprzedawca był czynnym i zarejestrowanym jako VAT UE podatnikiem podatku od towarów i usług. Sprzedaż towarów musi być dokonana na rzecz podatnika VAT UE z innego państwa członkowskiego oraz towar musi być wywieziony z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.
Literalne brzmienie przepisów ustawy wskazuje, że brak zgłoszenia i rejestracji podmiotu jako podatnika VAT UE powoduje, że choć dostawa towarów odbyła się na terytorium innego państwa członkowskiego Wspólnoty, to jednak nie może być uznana za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Tym samym, mając na uwadze art. 42 ust. 1 ustawy, podatnik nie ma prawa do zastosowania stawki podatku 0 % do dokonanej dostawy na rzecz kontrahenta z innego państwa członkowskiego.
Jednakże trzeba mieć na uwadze przede wszystkim orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21.10.2010 r. w sprawie C-385/09 Nidera Handelscompagnie BV przeciwko Krajowej Dyrekcji ds. Podatków przy Ministerstwie Finansów Republiki Litewskiej, w którym Trybunał stwierdził, że: „wykładni Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy dokonywać w ten sposób, że sprzeciwia się ona temu, by podatnik podatku od wartości dodanej, który spełnia materialnoprawne przesłanki odliczenia tego podatku, zgodnie z przepisami tej Dyrektywy, i który uzyskał identyfikację dla celów podatku od wartości dodanej w rozsądnym terminie od wykonania czynności uprawniających go do odliczenia, mógł zostać pozbawiony możliwości wykonywania tego prawa przez ustawodawstwo krajowe, które zakazuje odliczania podatku od wartości dodanej zapłaconego przy nabyciu towarów z tego względu, że podatnik ten nie uzyskał identyfikacji dla celów podatku od wartości dodanej przed ich wykorzystaniem w ramach swej działalności podlegającej opodatkowaniu”.
Trybunał stwierdził, że jeżeli dokonanie czynności w postaci wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie jest kwestionowane, to sam fakt niezarejestrowania się dostawcy jako podatnika VAT UE nie może decydować o pozbawieniu prawa do zastosowania stawki podatku 0 %, w sytuacji gdy podatnik dokona takiej rejestracji i rejestracja odbędzie się „w rozsądnym terminie”.
Wobec tego, skoro w warunki materialnoprawne zostaną spełnione (nastąpi rejestracja w rozsądnym terminie), to organ podatkowy powinien przyjąć, że możliwe jest zastosowanie stawki 0% do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, tym bardziej że dostawa została opodatkowana w państwie, w którym nastąpiła ostateczna konsumpcja przedmiotu dostawy.
Należy stwierdzić, że wymogi formalne nie mogą przesądzać o pozbawieniu podatnika, który spełnił warunki materialne do uznania dostawy za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, prawa do zastosowania stawki 0%. Należy również odwołać się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24.03.2011 r. sygn. akt I FSK 1579/10, w którym Sąd, powołując się na wskazane orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej m.in. orzekł, że „pierwszeństwo należy dać faktowi rzeczywistego wykonania czynności, przed wymogami formalnymi. Inaczej rzecz ujmując, w sytuacji gdy dokonanie czynności jest oczywiste i nie budzi wątpliwości, stosowanie mechaniczne skutków w postaci nieuznania danej dostawy za WDT tylko i wyłącznie z powodu niewypełnienia wymogu formalnego, ustalonego przez przepisy prawa, sprzeciwia się jednej z podstawowych zasad, tj. neutralności podatku od towarów i usług, eksponowanej przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. W przypadku zderzenia się tych dwóch kwestii przesądzającą jest materialna strona transakcji, jej rzeczywiste wystąpienie”. W dalszej części uzasadnienia wyroku Sąd wskazał również, że przykładem kontynuowania przez TSUE takiego poglądu w zakresie skutków naruszenia, niedopełnienia obowiązków formalnych, jest wyrok z dnia 22.12.2010 r. w sprawie C-438/09 Bogusław Juliusz Dankowski przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Łodzi.
Podsumowując, możliwe jest zastosowanie stawki 0% w stosunku do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów dokonanych przez podatników podatku VAT, którzy w dacie dokonywania nie byli zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, jednak po dokonaniu transakcji „w rozsądnym terminie” dokonali tej rejestracji. Należy jednak podkreślić, że całkowity brak rejestracji jako podatnika VAT UE pozbawi podatnika przywileju wynikającego z możliwości zastosowania obniżonej do 0% stawki podatku VAT.
Zobacz szkolenie: