Skopiuj link
Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy PIT, do przychodów z kapitałów pieniężnych nalezą przychody z odpłatnego zbycia udziałów i akcji. Przy ustalaniu tych przychodów odpowiednio stosuje się przepisy art. 19 PIT i art. 17 ust. 2 PIT, a więc przychody te stanowi ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Wątpliwości może budzić m.in. zabezpieczenie części ceny za sprzedawane udziały czy akcje na rachunkach powierniczych, tzw. escrow. Organy podatkowe niejednoznacznie wypowiadają się co do wyłączenia z przychodu kwot zatrzymanych na tych rachunkach, do czasu ich odblokowania. Zalecane jest wówczas wystąpienie o własną interpretację indywidualną.
Dochody z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) są, co do zasady określone w art. 30b PIT. Z przepisów tych wynika, że dochodem jest, między innymi, różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych (w tym akcji) a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g PIT lub art. 23 ust. 1 pkt 38 PIT. Użyte przez ustawodawcę określenie „wydatki na nabycie” oznacza wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie m.in. udziałów (akcji), tj. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów (akcji) nie byłoby możliwe. Takie wydatki zalicza się do kosztów uzyskania przychodów, lecz dopiero z chwilą odpłatnego zbycia udziałów (akcji).
Kosztami odpłatnego zbycia udziałów/akcji w spółce, pomniejszającymi przychody z tego tytułu, są m.in. koszty doradztwa i pośrednictwa w celu pozyskania/znalezienia podmiotu, który kupił udziały w Spółce w następującym zakresie:
- doradztwa finansowego i gospodarczego,
- sporządzenia koncepcji transakcji,
- przygotowania niezbędnych dokumentów transakcyjnych,
- koordynacji podpisania ostatecznej umowy,
- współpracy przy domknięciu transakcji,
- świadczenia niezbędnych konsultacji finansowych i biznesowych we wszelkich sprawach,
- związanych z procesem zbycia udziałów/akcji.
Dochód ten jest opodatkowany w ramach zeznania PIT-38. W przypadku PIT-38 nie ma kwoty wolnej od podatku. Podatnik zobowiązany jest zapłacić podatek bez względu na to, czy zarobił 1 mln zł, czy 100 zł. Podatnicy uzyskujący dochody kapitałowe nie są zobligowani do płacenia jakichkolwiek zaliczek z tego tytułu w trakcie roku podatkowego. Istnieje jednak możliwość rozliczenia dochodu ze stratą. W przypadku wielokrotnego dokonywania w roku podatkowym transakcji sprzedaży np. akcji, o poniesieniu straty podatkowej można więc mówić dopiero wówczas, gdy koszty uzyskania przychodów przewyższą sumę przychodów ze źródła kapitały pieniężne, nie zaś w sytuacji, gdy pojedyncza transakcja wygeneruje stratę.
Nie można składać tej deklaracji razem z małżonkiem, nawet jeśli i mąż, i żona uzyskiwali wymagany rodzaj dochodów. Każdy z małżonków musi wypełnić osobne zeznanie w formularzu PIT-38. Dodatkowo trzeba pamiętać, iż do weryfikacji czy podatnik podlega pod dodatkową daninę solidarnościową należy zsumować dochody wykazane w formularzach PIT-38 z innymi typu PIT-36 i PIT-37. Każdy z tych formularzy zawiera odrębne pole dochody. Daninę solidarnościową będzie wówczas rozliczać na odrębnym formularzu DSF.
dr Małgorzata Rzeszutek
doradca podatkowy