Skopiuj link
W niniejszym artykule postaram się wskazać i wyjaśnić kilka wątpliwości związanych ze zmianami treści faktur, które pojawiły się w związku z ww. nowelizacją przepisów.
Dane na fakturze dokumentującej czynności zwolnione od podatku
Zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 6 znowelizowanego rozporządzenia faktura powinna zawierać dodatkowo w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług dokonywanych przez podatnika, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, lub zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy – wskazanie:
- przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
- przepisu dyrektywy, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
- innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.
Przepis dotyczący wystawiania faktur dokumentujących czynności zwolnione od podatku ( § 5 ust. 7) rozporządzenia fakturowego obowiązującego do końca 2012 r. miał następujące brzmienie:
W przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, poza danymi określonymi w ust. 1 pkt 5, wskazuje się również:
- symbol towaru lub usługi, określony w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, jeżeli ustawa lub przepisy wykonawcze do ustawy powołują ten symbol, lub
- przepis ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku, lub
- przepis dyrektywy, który zwalnia od podatku tę dostawę lub to świadczenie.
Wątpliwość interpretacyjna dotycząca brzmienia obecnego przepisu w porównaniu do przepisu uchylonego dotyczy spójnika „lub”, który występował w „starym” § 5 ust. 7 pkt 1 rozporządzenia, a został wykreślony w nowoobowiązującym § 5 ust. 2 lit a. Brak tego spójnika w nowym przepisie powoduje, że literalnie odczytując jego treść należałoby na fakturach dokumentujących czynności zwolnione od podatku podawać przepis ustawy (lub rozporządzenia) oraz przepis dyrektywy na podstawie których podatnik stosuje zwolnienie. Wydaje się jednak, że jest to kolejny z błędów prawodawcy. Pomimo takiej treści przepisu nie należy odczytywać go dosłownie. Oznacza to, że wystarczy podanie przepisu ustawy bądź też przepisu dyrektywy, bez konieczności podawania tych podstaw prawnych łącznie. Błąd ten nie jest jedyny jaki można spotkać w aktach prawnych. Analogiczny błąd od 2011 roku zawarty jest w deklaracji VAT-7, gdzie np. w wierszu nr 4 wskazano: „dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 3% albo 5%”. Natomiast w miejscu spójnika „albo” powinien być spójnik „oraz”.
NIP albo PESEL na fakturze wystawianej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej
W nowoobowiązującym od stycznia 2013 r. przepisie § 5 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia fakturowego Minister Finansów wskazuje, że faktura powinna zawierać numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi. Z przepisu tego wynika, że na fakturze powinien zostać podany NIP w sytuacji, gdy nabywca jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej. Ponieważ osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej nie jest zidentyfikowana dla podatku lub podatku od wartości dodanej (nie posiada numeru NIP) na fakturze dokumentującej sprzedaż na rzecz takich osób nie podaje się NIP. Faktury wystawiane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie będą również zawierać numeru PESEL, bowiem ustawodawca nie wskazuje na obowiązek podawania takich danych. Faktura wystawiana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej będzie zawierała jedynie imię i nazwisko tej osoby oraz jej adres.
Faktura uproszczona wystawiana na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej
Zgodnie z § 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia fakturowego faktura może nie zawierać w przypadku gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro, jeżeli kwota ta określona jest w euro – danych określonych w ust. 1 pkt 3 dotyczących nabywcy i danych określonych w ust. 1 pkt 8, 9 i 11-14, pod warunkiem że zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku.
Z przepisu tego wynika, że faktura uproszczona może nie zawierać danych dotyczących nabywcy w zakresie imienia i nazwiska lub nazwy oraz adresu nabywcy. Musi natomiast zawierać NIP kontrahenta – nabywcy.
Ponieważ jak wskazano wyżej osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej nie posiada NIP, z oczywistych względów faktura wystawiona na rzecz takiej osoby nie zawierałaby żadnych danych dotyczących nabywcy (ani imienia i nazwiska ani adresu ani NIP). Dlatego też ustawodawca chcąc uniknąć takiej sytuacji wprowadził § 5 ust. 5 rozporządzenia fakturowego, zgodnie z którym przepisu ust. 4 pkt 6 nie stosuje się w przypadku, o którym mowa w art. 106 ust. 4 ustawy, sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz w przypadku, o którym mowa w § 26a pkt 2 lit. a.
Zgodnie bowiem z art. 106 ust. 4 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.
Dlatego też faktur uproszczonych nie można wystawiać na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Faktury VAT RR
Nie nastąpiły żadne zmiany dotyczące sposobu wystawiania i treści faktur VAT RR. Nie został bowiem znowelizowany przepis art. 116 ustawy o VAT, który zwiera katalog koniecznych informacji zawartych na fakturach VAT RR. W dalszym ciągu faktury takie muszą posiadać m.in.: oznaczenie Faktura VAT RR oraz zawierać podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.
Faktury wewnętrzne
Zgodnie z brzmieniem art. 106 ust. 7 ustawy o VAT obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, mogą być wystawiane faktury wewnętrzne</b>; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne mogą być również wystawiane dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.
Przepis ten oznacza, że od 1 stycznia 2013 r. podatnicy nie mają obowiązku dokumentowania wskazanych w tym przepisie czynności fakturami wewnętrznymi. Mogą faktury wewnętrzne zastąpić prowadzeniem dowolnej dokumentacji, która takie czynności będzie odzwierciedlać. Podatnicy nadal mogą wystawiać takie faktury wewnętrzne, jeśli tylko taka będzie ich wola.
Paragon a faktura uproszczona
W obecnych przepisach paragon nie może być uznany za fakturę uproszczoną. Stan prawny zostanie jednak istotnie zmodyfikowany od 1 stycznia 2014 r. Od tego dnia będzie obowiązywać oczekujący na wejście w życie przepis art. 106h ust. 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisu ust. 1 nie stosuje się (brak obowiązku dołączania paragonu do kopii faktury) w przypadku, gdy paragon został uznany za fakturę wystawioną zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3. Z przepisu tego wynika, że od 2014 r. paragon (jeżeli będzie posiadał NIP nabywcy) będzie mógł być uznany za fakturę uproszczoną (oczywiście z zastrzeżeniem, że nie będzie on wystawiony na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej).
Zobacz szkolenie: