Skopiuj link
Przepisy ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, zezwalają na posiadanie jednego rachunku IKE i jednego rachunku IKZE. Nie można zatem posiadać więcej niż jednego rachunku tego samego rodzaju.
Nie ma tez górnego limitu wiekowego, by założyć IKZE, dolny to 16 lat. Warunkiem opodatkowania wypłaty z IKZE preferencyjnym 10% ryczałtem jest wypłata na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat oraz pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych (art. 34a ust. 1 pkt 1 i.k.e. i art. 30 ust. 1 pkt 14 ustawy PIT).
Nie przewidziano natomiast możliwości transferu z IKE na IKZE. Operację taką można zrealizować jedynie przez częściowy zwrot środków z IKE (opodatkowany od dochodu 19% ryczałtem – art. 30a ust. 1 pkt 10 PIT) i wpłatę tych środków na IKZE do wysokości rocznego limitu (pozwalającą na pomniejszenie podstawy opodatkowania). Może więc to spowodować, w przypadku osiągnięcia dochodu na IKE, konieczność zapłaty podatku dochodowego.
Natomiast, w przypadku śmierci oszczędzającego, na banku nie ciąży obowiązek przekazania informacji do urzędu skarbowego, gdyż środki uzyskane przez osobę fizyczną zarówno, gdy uzyskała je jako spadkobierca oszczędzającego na IKE czy też jako beneficjent dyspozycji na wypadek śmierci złożonej przez oszczędzającego na IKE nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn.
Tak więc, jeśli środki z IKE wycofa osoba, która uzyskała wiek 60 lat to będziemy mieli do czynienia z "wypłatą" w rozumieniu art. 2 pkt 13 w zw. z art. 34 ust. 1 pkt 1 u.i.k.e. skutkującą w świetle art. 21 ust. 1 pkt 58a PIT brakiem poboru podatku przez bank, natomiast jeśli środki z IKE wycofa osoba, która nie uzyskała jeszcze wieku 60 lat to taka operacja będzie traktowana jako "wyplata" skutkująca brakiem poboru podatku przez płatnika pod warunkiem jednak, że oszczędzający łącznie spełni następujące warunki:
- nabył uprawnienia emerytalne,
- ukończył 55 rok życia,
- dokonywał wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo dokonał połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty.
Przykładowo, jeżeli dana osoba ukończyła 60 lat, ale wpłaciła tylko raz na IKE w wieku 58 lat, to nie będzie miała uprawnień do wypłaty z ulgą. Nie spełniła warunku dokonywania wpłat w 5 latach kalendarzowych, nie uregulowała ponad połowy wpłat na 5 lat przed dokonaniem wypłaty. Najwcześniej uzyska uprawnienia w wieku 63 lat, bo wtedy upłynie 5 lat od dokonania przez nią ponad połowy wpłat, jeśli w międzyczasie nie dopłaci środków, w kwocie wyższej niż początkowa wpłata. Wyjątki dotyczą osób urodzonych przed 1948 rokiem.
Aby wycofanie środków z IKE można było potraktować jako nieopodatkowaną "wypłatę", od dnia wpłaty na IKE do dnia złożenia wniosku o wycofanie tych środków musi upłynąć co najmniej 5 lat i dodatkowo oszczędzający w dniu tej "wypłaty" powinien mieć ukończone 55 rok życia. Jeżeli jednak oszczędzający wcześniej ukończy 60 rok życia to wówczas wypłata będzie bezwarunkowo zwolniona z podatku.
dr Małgorzata Rzeszutek
doradca podatkowy