18.03.2022 r.
3 min

Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy i jej konsekwencje podatkowe

Ekspert KIP

Skopiuj link
18.03.2022r.
3 min

Przedsiębiorcy będą mogli rozliczyć wydatki na nabycie bądź wytworzenie przekazywanych potrzebującym (za pośrednictwem określonych podmiotów) towarów.  Chodzi o przekazywanie darowizn wskazanej grupie instytucji, tj.: 1) organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub ich odpowiednikom z Ukrainy, 2) jednostkom samorządu terytorialnego, 3) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, 4) podmiotom wykonującym w Polsce lub Ukrainie działalność leczniczą lub działalność ratownictwa medycznego. Ta sama lista i analogiczne zasady obowiązują w przypadku dopuszczenia rozliczenia w kosztach wydatków poniesionych z tytułu nieodpłatnego świadczenia celem przeciwdziałania skutkom wojny. Ulga dotyczy darowizn dokonanych od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r.  Kosztem uzyskania przychodów będą również koszty poniesione z tytułu nieodpłatnych świadczeń, a więc np. darmowej pomocy medycznej na rzecz organizacji pozarządowych.

Zwolnione z podatku dochodowego będą również świadczenia pieniężne od rządu dla tych podatników, którzy udzielają pomocy uchodźcom. Chodzi o osoby i firmy, które zapewnią lokale mieszkalne dla uchodźców wojennych z Ukrainy i będą otrzymywać od państwa dodatkowe środki na każdego uchodźcę. Dzięki preferencji podatkowej otrzymywane świadczenia będą wolne zarówno od PIT, jak i CIT. Nowe przepisy zwalniają z PIT wszelkie świadczenia, niezależnie od ich rodzaju (pieniężne, rzeczowe oraz nieodpłatne). Taką nieopodatkowaną pomocą może być np. udostępnienie lokalu mieszkalnego, zapewnienie żywności, sfinansowanie leczenia, czy też opłacenie nauki i kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych.

Natomiast od 5 marca obowiązuje rozporządzenie ministra finansów, z którego wynika, że przy niektórych darowiznach towarów lub usług przedsiębiorcy mogą stosować 0 proc. stawkę VAT. Podatnicy VAT powinni realizować dokumentowanie podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych dostaw towarów za pomocą dokumentów wewnętrznych. Dowody takie w ewidencji VAT oraz w pliku JPK_VAT należy wykazywać z oznaczeniem "WEW".

Nowe rozwiązania przewidują również, że obywatele Ukrainy, którzy legalnie przebywają w Polsce, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium kraju na takich samych zasadach jak obywatele polscy. W celu zapewnienia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, będą oni zobligowani do posiadania numeru PESEL. Obywatele Ukrainy, którzy wjechali legalnie do Polski po 24 lutego 2022 r., będą mogli uzyskać taki numer w urzędzie gminy, po uprzednim potwierdzeniu swojej tożsamości.

Obywatele Ukrainy również nie muszą płacić podatku od darowizn, o ile wartość nabytych rzeczy lub praw majątkowych od jednej niespokrewnionej osoby, czy organizacji nie przekroczy 4 902 zł na osobę w ciągu 5 lat.

dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy