08.09.2017 r.
7 min

Sprzedaż gruntu z obiektami nienależącymi do właściciela

Ekspert KIP

Skopiuj link
08.09.2017r.
7 min

Gmina planowała sprzedaż w trybie bezprzetargowym na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami prawa własności nieruchomości. Działka będąca przedmiotem sprzedaży stanowi własność Gminy i została zajęta przez fragment budynku jednorodzinnego oraz budynku gospodarczego, które to obiekty położone są w granicach nieruchomości sąsiedniej, której współwłaścicielami są Państwo X. Właścicielami nakładów poniesionych na wybudowanie przedmiotowych obiektów są Państwo X. Działka nie jest objęta zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego a Rada Miasta W. nie podjęła uchwały o przystąpieniu do sporządzania takiego planu. Dla przedmiotowej działki brak jest również decyzji: o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak również decyzji zatwierdzającej projekt budowlany oraz udzielających pozwolenia na budowę. Gmina wskazała również, iż nabyła działkę w drodze komunalizacji nieodpłatnie, w związku z czym przy nabyciu nie przysługiwało Gminie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Gmina wystąpiła do organu podatkowego z pytaniem, czy dostawa ww. działki będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania VAT?

Zdaniem Gminy, przedmiotowa transakcja korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 2 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług, jako dostawa terenu niezabudowanego, innego niż budowlany.

Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko Gminy za nieprawidłowe. W wydanej interpretacji indywidualnej stwierdzono bowiem, że dostawa wydzielonej części działki nie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, bowiem na tej nieruchomości znajdują się fragmenty budynków jednorodzinnego oraz gospodarczego położonych w granicach nieruchomości sąsiedniej. Zatem sprzedaż ww. części działki należy traktować jako zbycie nieruchomości stanowiącej grunt zabudowany budynkami.

Gmina wniosła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. W powyższym wezwaniu Gmina nie zgodziła się ze stanowiskiem wyrażonym w ww. interpretacji indywidualnej.

Na ww. interpretację indywidualną Gmina wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.

Sąd wskazał, że zagadnienie dotyczące interpretacji art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT w zbliżonym stanie faktycznym było już przedmiotem analizy sądów administracyjnych. m.in. w wyroku z 20 kwietnia 2016 r. o sygn. akt I SA/Wr 155/16 czy też w wyroku z dnia 12 sierpnia 2016 r. o sygn. akt I SA/Wr 539/16, a Sąd w pełni podzielił zawarty tam pogląd prawny, stwierdzający, że dostawa nieruchomości zabudowanej fragmentem budynku znajdującego się na nieruchomości sąsiedniej, dokonywana w trybie art. 37 ust. 2 pkt 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Przedmiotem transakcji jest bowiem wyłącznie grunt.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Oznacza to, że opodatkowane są jedynie grunty zabudowane oraz grunty niezabudowane, które spełniają definicję terenów budowlanych. W ocenie organu interpretacyjnego, w analizowanym zdarzeniu przyszłym, przedmiotem dostawy będzie grunt, którego nie można już uznać za teren niezabudowany w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Dalej organ stwierdził, że w sprawie nie będzie miał również zastosowania art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, ponieważ dostawa części budynku w tym przypadku nie będzie miała miejsca. Wyrażając przytoczony powyższy pogląd organ interpretacyjny nie uwzględnił jednak wielu istotnych czynników, które w opisanym we wniosku przypadku należało niewątpliwie wziąć pod uwagę.

Zdaniem Sądu przynależność części budynku do działki mającej stanowić przedmiot sprzedaży ma charakter wyłącznie faktyczny, nieformalny, niemający znaczenia dla rozporządzania tym fragmentem. Właściciel gruntu nie może nim rozporządzać ani w sensie ekonomicznym ani prawnym. Co więcej, przynależność do gruntu, w razie przekroczenia granic działki w czasie zabudowy, odnosić trzeba do budynku jako całości. Budynek z kolei przypisany jest do gruntu, na którym znajduje się większa jego część.

Oceniając charakter planowanej transakcji, jej aspekt ekonomiczny, jak i cel, należy więc stwierdzić, że przedmiotem dostawy będzie, w opisanym przez Gminę przypadku, teren niezabudowany. Znajdujące się na nim fragmenty budynku przynależą bowiem w sensie ekonomicznym i prawnym do rozporządzających budynkiem znajdującym się na działce sąsiedniej i jako taki nie może decydować o zabudowanym charakterze sprzedawanej nieruchomości.

Również z punktu widzenia stron transakcji niewątpliwie będzie to dostawa terenu niezabudowanego, gdyż w przeciwnym razie należałoby uznać, że fragmenty budynku są własnością Gminy, a przynajmniej, iż może nimi rozporządzać jak właściciel. Gmina dokona natomiast wyłącznie dostawy gruntu, w którego granicach znajduje się wprawdzie część tego obiektu budowlanego, lecz przynależąca i przylegająca do budynku nabywców.

W sensie ekonomicznym i prawnym to nabywca jest bowiem właścicielem tej części budynku, czemu nie sprzeciwia się fakt, że w świetle prawa cywilnego jego prawo może doznawać pewnych ograniczeń (np. konieczność ustanowienia odpowiedniej służebności w celu wykonywania prawa własności). Nie budzi jednak wątpliwości, że w myśl ustawy o VAT to nabywcy gruntu przysługuje względem części budynku prawo, którego przeniesienie stanowi odpłatną dostawę towarów na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Innymi słowy, to nabywca, w chwili transakcji, rozporządza jak właściciel fragmentem (ściany) przynależącym do jego budynku. Samo jego posadowienie na działce zbywcy nie czyni go zatem przedmiotem transakcji.

Ostatecznie zdaniem Sądu istotą sprzedaży działki na której znajdują się elementy należące do budynku usytuowanego na odrębnej nieruchomości, takie jak ściany, jest sprzedaż terenu niezabudowanego, do którego odnosi się art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, a nie gruntu zabudowanego obiektami budowlanymi. Ściany są bowiem elementem konstrukcyjnym obiektu budowlanego, nie są obiektem budowalnym, nie pełnią samodzielnych funkcji budowlanych, a jedynie zapewniają "normalne" korzystanie z budynku usytuowanego na innym gruncie.

W konsekwencji Sąd uchylił wydaną przez organ podatkowy interpretację indywiduwlną.

źródło: www.orzeczenia.nsa.gov.pl