25.01.2019 r.
5 min

Termin odliczenia VAT przy leasingu najmie i dzierżawie w transakcjach krajowych

Ekspert KIP

Skopiuj link
25.01.2019r.
5 min

Niezależnie od zakresu prawa do odliczenia podatku naliczonego, tzn. niezależnie, czy podatnik ma pełne prawo do odliczenia podatku VAT, czy też to prawo jest uzależnione od ewentualnych ograniczeń (np. 50% odliczenie występuje przy nabyciu towarów i usług, które są samochodami osobowymi), czy zakresu prawa do odliczenia limitowanego wielkością sprzedaży opodatkowanej do sprzedaży zwolnionej z VAT oraz niezwiązanej z działalnością gospodarczą podatnika, termin odliczenia podatku jest niezmienny.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Z przepisu tego wynika, że warunkiem odliczenia jest powstanie obowiązku podatkowego z tytułu nabywanych czynności (tu: usług leasingu, najmu i dzierżawy). Natomiast odliczenie podatku jest realizowane w rozliczeniu za okres (miesiąc, kwartał), w którym obowiązek podatkowy powstał.

Kolejna regulacja w ustawie o VAT – art. 86 ust. 10b pkt 1 stanowi, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 (chodzi o otrzymane faktury dokumentujące nabycie towarów lub usług oraz zapłacone należności przed transakcją, tzw. zaliczki) pkt 2 lit. a (chodzi o dokumenty celne potwierdzające import towarów) – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT wynika, że prawo do odliczenia podatku (prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego – jak stanowi przepis) powstaje nie wcześniej niż w okresie, w którym podatnik otrzymał fakturę. Warunkiem powstania tego prawa jest jednak powstanie obowiązku podatkowego w odniesieniu do transakcji dokumentowanej tą fakturą.

W konsekwencji prawo do odliczenia podatku VAT przy transakcjach zakupu usług leasingu, najmu i dzierżawy będzie powstawało za okres, w którym zostały łącznie spełnione dwa warunki, tj.:

  • powstanie obowiązek podatkowy, oraz
  • podatnik otrzyma fakturę dokumentującą transakcję leasingu, najmu, dzierżawy.

Jeżeli np. obowiązek podatkowy powstanie w styczniu, a podatnik otrzyma fakturę w lutym, to prawo do odliczenia powstanie dopiero w lutym a nie w styczniu.

W przypadku odwrotnej sytuacji (która nie dotyczy usług leasingu, najmu i dzierżawy – o tym niżej), tj. jeżeli podatnik otrzyma fakturę w styczniu, a obowiązek podatkowy powstanie w lutym, to prawo do odliczenia powstanie dopiero w lutym a nie w styczniu.

Należy również pamiętać, że możliwość odliczenia VAT w świetle art. 86 ust. 11 ustawy o VAT istnieje również w dwóch następnych okresach rozliczeniowych (miesięcznych albo kwartalnych) po okresie, w którym prawo powstało. W przykładzie powyższym, w którym prawo do odliczenia powstało w lutym, to, jeżeli odliczenie nie zostałoby dokonane w lutym, mogłoby być zrealizowane w rozliczeniu za marzec bądź kwiecień.

Obowiązek w podatku VAT w odniesieniu do usług leasingu, najmu, dzierżawy powstaje, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie ustawy o VAT, z chwilą wystawienia faktury z tytułu najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze.

Jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu ww. usług powstaje z chwilą wystawienia faktury, to każdorazowe otrzymanie faktury skutkuje spełnieniem obu warunków wynikających z przywołanego wyżej art. 86 ust. 10b pkt 1 ww. ustawy, tj. następuje otrzymanie faktury, która potwierdza to, że obowiązek podatkowy w VAT już powstał. Oznacza to, że każdorazowe otrzymanie faktury dokumentującej wykonanie usługi leasingu, najmu, dzierżawy umożliwi podatnikowi VAT odliczenie podatku w okresie, w którym fakturę tę otrzymał.

Dla terminu odliczenia podatku nie będzie w tej sytuacji miał znaczenia fakt, że na fakturze data sprzedaży często wskazuje okres rozliczeniowy późniejszy niż termin (okres) odliczenia podatku. Ustawodawca w przypadku ww. usług nie uzależnia odliczenia VAT od wykonania usługi najmu, dzierżawy, leasingu, lecz od powstania obowiązku podatkowego.

Należy jednak wyraźnie podkreślić, że odliczenia VAT w odniesieniu do tych usług nie można dokonać wówczas, gdy faktura byłaby fakturą „pustą”, a więc niczego nie dokumentującą.

Natomiast późniejsze wykonanie usługi niż data wystawienia faktury nie przekreśla możliwości odliczenia podatku wynikającego z faktury dotyczącej usług najmu, dzierżawy, leasingu.

Wojciech Zajączkowski