Skopiuj link
Rada Unii Europejskiej w preambule do ww. dyrektywy wskazuje, że w celu zapobieżenia rozwoju pandemii COVID-19: „państwa członkowskie powinny być uprawnione do stosowania obniżonej stawki VAT do dostaw wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w kierunku COVID-19 i świadczenia usług ściśle związanych z takimi wyrobami lub do przyznania zwolnienia z prawem do odliczenia VAT zapłaconego na poprzednim etapie w odniesieniu do dostaw szczepionek przeciwko COVID-19 i wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w kierunku tej choroby, dopuszczonych przez Komisję lub przez te państwa, a także do świadczenia usług ściśle związanych z takimi szczepionkami i wyrobami.”. Rada wskazuje bowiem, że co prawda Komisja Europejska w dniu 3 kwietnia 2020 r. przyjęła decyzję (UE) 2020/491 umożliwiającą państwom członkowskim tymczasowe zwolnienie z VAT i należności celnych przywozowych niezbędnych towarów potrzebnych do zwalczania skutków epidemii COVID-19, w tym wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w kierunku COVID-19. Jednakże ww. decyzja dotyczy wyłącznie importu towarów, a nie dostaw wewnątrzwspólnotowych czy dostaw krajowych.
Stąd też Rada UE zaproponowała w ww. dyrektywie z dnia 7 grudnia 2020 r., że państwa członkowskie mogą:
a) zastosować stawkę obniżoną do dostaw wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w kierunku COVID-19 oraz do świadczenia usług ściśle związanych z tymi wyrobami, albo
b) przyznać zwolnienie z prawem do odliczenia VAT (polska stawka 0%) zapłaconego na poprzednim etapie w odniesieniu do dostaw wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w kierunku COVID-19 oraz do świadczenia usług ściśle związanych z tymi wyrobami.
Państwa członkowskie mogą również przyznać zwolnienie z prawem do odliczenia VAT (polska stawka 0%) zapłaconego na poprzednim etapie w odniesieniu do dostaw szczepionek przeciwko COVID-19 oraz świadczenia usług ściśle związanych z tymi szczepionkami. Jednak do ww. zwolnienia (stawki 0%) kwalifikują się wyłącznie szczepionki przeciwko COVID-19 dopuszczone przez Komisję lub państwa członkowskie.
Jak wynika z art. 3 dyrektywy z dnia 7 grudnia 2020 r. omawiane regulacje weszły w życie w dniu 12 grudnia 2020 r. Oznacza to, że od tej daty państwa członkowskie mają możliwość obniżenia stawek VAT wobec testów i szczepionek na COVID-19.
Działając na podstawie ww. dyrektywy Ministerstwo Finansów przygotowało projekt z dnia 9 grudnia 2020 r. rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych. W projekcie rozporządzenia Ministerstwo Finansów proponuje objąć stawką 0% testy diagnostyczne identyfikujące wirusa i chorobę, którą wywołuje, a więc w szczególności następujące testy:
– molekularne wykrywające materiał genetyczny wirusa SARS-CoV-2,
– antygenowe wykrywające białka wirusa SARS-CoV-2,
– testy serologiczne oceniające odpowiedź humoralną na zakażenie wirusem SARS-CoV-2 (tzw. badanie przeciwciał).
Stawka 0% ma dotyczyć również dostawy, nabycie wewnątrzwspólnotowego oraz importu testów łączonych, które oprócz ww. wirusa obejmują jednoczesne wykrycie innych patogenów, a więc poza SARS-CoV-2 mogą wykryć patogeny grupy np. koronawirusów, czy też przykładowo wirus grypy.
Ponadto stawką 0% mają zostać objęte czynności jak: dostawa, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import szczepionek przeciwko COVID-19, będących produktami leczniczymi:
a) dopuszczonymi do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy Prawo farmaceutyczne, lub
b) które uzyskały pozwolenie wydane przez Radę Unii Europejskiej lub Komisję Europejską.
Preferencja ma objąć szczepionki przeciwko zakażeniu wirusem SARS-CoV-2 i skutkom choroby COVID-19, którą wirus ten wywołuje.
Jak słusznie wskazuje Ministerstwo Finansów obniżona stawka 0% nie dotyczy usług, które są już objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług tj. czynności wykonywanych w ramach opieki medycznej służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18-19 oraz ust. 17 i 17a ustawy o VAT. Aplikowanie szczepionek oraz wykonywanie testów diagnostycznych w ramach opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane zasadniczo objęte są zwolnieniem od podatku od towarów i usług jeśli wykonywane są przez podmioty odpowiednio uznane przez państwa członkowskie.
Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia rozporządzenia w Dzienniku Ustaw, natomiast obniżona stawka 0% do dostaw testów i szczepionek będzie mogła być stosowana do 31 grudnia 2022 r.
Wojciech Zajączkowski