Skopiuj link
Zmiany podatkowe mają, co do zasady, odciążyć podatnika z nałożonych obowiązków poprzez ich likwidację albo ich odroczenie.
Jedną ze zmian w podatku CIT, PIT i zryczałtowanym podatku dochodowym uchwaloną ww. ustawą o COVID jest wprowadzenie zwolnienia z obowiązku stosowania ulgi na złe długi dla podatników wskazanych podatków.
Należy przypomnieć, że ulga na złe długi została wprowadzona od początku 2019 r. w podatkach dochodowych i, co do zasady, polega na zwiększeniu podstawy opodatkowania u dłużnika, który nie uregulował zobowiązania w terminie 90 dni od dnia upływy terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, bądź też polega na zmniejszeniu tej podstawy opodatkowania u wierzyciela, który nie otrzymał należnej kwoty w terminie 90 dni od dnia upływy terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Rozwiązanie to jest nie tylko stosowane po zakończeniu roku, lecz również musi (u dłużnika) lub może (u wierzyciela) być stosowane przy kalkulacji zaliczek na podatek w ciągu roku.
Wprowadzona zmiana poprzez dodanie art. 38i ustawy o CIT, art. 52q ustawy o PIT oraz art. 57c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym polega na zwolnieniu dłużnika z obowiązku zwiększania podstawy opodatkowania w trakcie roku przy kalkulacji zaliczek na podatek w 2020 r.
Zgodnie z art. 38i ust. 1 ustawy o CIT (i analogicznym art. 52q i art. 57c ww. ustaw) zwalnia się z obowiązku zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki na podstawie art. 25 ust. 19 pkt 2 i ust. 25 za poszczególne okresy rozliczeniowe przypadające w 2020 r., w których podatnik spełnił łącznie następujące warunki:
1) podatnik poniósł w danym okresie rozliczeniowym negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19, o którym mowa w ustawie o COVID-19;
2) uzyskane przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym przychody, o których mowa w art. 12, są niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego, a w przypadku podatnika, który rozpoczął prowadzenie działalności w 2019 r. – w stosunku do uzyskanych w tym roku średnich przychodów, o których mowa w art. 12.
Należy podkreślić, że zwolnienie z obowiązku zwiększenia podstawy do kalkulacji zaliczek w 2020 r. nie oznacza automatycznie braku obowiązku zwiększenia tej podstawy po zakończeniu roku podatkowego – 2020. Pomimo braku obowiązku zapłacenia większej zaliczki na podatek przez dłużnika, który nie uregulował zobowiązania wobec kontrahenta, po zakończeniu 2020 r. będzie istniał obowiązek zwiększenia przez dłużnika podstawy opodatkowania – oczywiście o ile do dnia złożenia zeznania nie ureguluje zobowiązania wobec wierzyciela. Tak więc wprowadzone przepisy jedynie odraczają termin w jakim trzeba będzie zapłacić podatek w większej wysokości.
Niezbędne jest również wskazanie, że ww. regulacje nie dotyczą wierzyciela, co oznacza, że pomimo, że dłużnik nie będzie miał obowiązku zwiększenia podstawy opodatkowania w trakcie roku, wierzyciel będzie miał możliwość zmniejszenia tej podstawy również w trakcie roku przy kalkulacji kwoty zaliczki – przy spełnieniu pozostałych niezbędnych warunków do takiego postępowania.
Kwestia niższych przychodów wskazana w ust. 1 pkt 2 została doprecyzowana w ust. 3 ww. regulacji, który stanowi, że przez średnie przychody, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się kwotę stanowiącą iloraz przychodów, o których mowa w art. 12, uzyskanych w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, i liczby miesięcy, w których była prowadzona ta działalność.
Ustawodawca niestety nie wyjaśnia co należy rozumieć przez „negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19” jakie miał ponieść dłużnik, aby skorzystać braku obowiązku zwiększenia podstawy podatkowania. Wydaje się, że jakiekolwiek powody, które wpłyną na pogorszenie się sytuacji finansowej dłużnika dające się powiązać z COVID przy równoczesnym spadku przychodów o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego będą dawały dłużnikowi możliwość zastosowania ww. wyłączenia.
Należy również podkreślić, że dłużnik będzie musiał porównywać każdy miesiąc/kwartał 2020 r. do analogicznego okresu roku poprzedniego. Jeżeli nastąpi wskazany spadek przychodów możliwe będzie niedokonywanie zwiększenia podstawy opodatkowania. Natomiast brak obowiązku stosowania przez dłużnika zwiększenia podstawy opodatkowania za dany miesiąc/kwartał nie oznacza automatycznie, że za następny miesiąc/kwartał dłużnik takowego obowiązku nie będzie miał, jeżeli za ten następny okres nie spełni warunków określonych w ust. 1 art. 38i ustawy o CIT, art. 52q ustawy o PIT, czy art. 57c ustawy o podatku zryczałtowanym.
Dodatkowo należy nadmienić, że z ww. preferencji nie mogą korzystać podatnicy, którzy:
1) stosowali w 2019 r. formę opodatkowania, w przypadku której nie ustala się przychodów;
2) rozpoczęli prowadzenie działalności w ostatnim kwartale 2019 r. i nie uzyskali w tym okresie przychodów, o których mowa w art. 12;
3) rozpoczęli prowadzenie działalności w 2020 r.
Powyższe wynika z ust. 2 art. 38i ustawy o CIT, art. 52q ustawy o PIT, czy art. 57c ustawy o podatku zryczałtowanym.
Wojciech Zajączkowski