Skopiuj link
Z takim pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Zakładem Opieki Zdrowotnej, którego organem założycielskim jest Powiat. Zdaniem ZOZ-u, usługi wykonywane na podstawie ww. umowy nie są usługami zwolnionymi od podatku od towarów i usług na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku VAT. Usług tych nie można bowiem zaliczyć do usług w zakresie opieki medycznej służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Usługi wykonywane przez Wnioskodawcę stanowią czynności Zakładu Opieki Zdrowotnej w innym celu niż usługi wymienione w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku VAT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi nie podzielił w pełni opinii podatnika. Zdaniem organu podatkowego stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez zakłady opieki zdrowotnej. Powyższy przepis stanowi implementację do polskiego porządku prawnego przepisu art. 132 ust. 1 lit. b Dyrektywy Nr 2006/112/WE, zgodnie z którym zwolnieniu od podatku przez państwa członkowskie podlegają opieka szpitalna i medyczna oraz ściśle z nimi związane czynności podejmowane przez podmioty prawa publicznego lub, na warunkach socjalnych porównywalnych do stosowanych w odniesieniu do instytucji prawa publicznego, przez szpitale, ośrodki medyczne i diagnostyczne oraz inne odpowiednio uznane placówki o podobnym charakterze.
Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE wskazuje, że pojęcia dotyczące zwolnień należy interpretować w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.
Jeśli chodzi w szczególności o zwolnienie przewidziane w art. 132 Dyrektywy, to z orzecznictwa wynika, że pojęcie „opieka medyczna” dotyczy świadczeń medycznych, które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia. Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia; jeżeli z kontekstu wynika, że jej głównym celem nie jest ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie zdrowia, lecz inny cel, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Innymi słowy aby podlegać zwolnieniu świadczenie powinno mieć cel terapeutyczny, tym samym liczy się nie charakter usługi, ale jej cel.
Zdefiniowanie w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 18, pkt 18a, pkt 19 i pkt 19a ustawy, zakresu zwolnienia poprzez zawężenie go wyłącznie do usług opieki medycznej służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia odpowiada co do zasady używanym przez Trybunał Sprawiedliwości UE określeniom „postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz, w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych”. Ponadto z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że ze zwolnienia mogą korzystać również usługi medyczne realizowane w celach profilaktycznych (wyrok w sprawie Unterpertinger, C-212/01, pkt 40).
Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż zwolnienie od podatku usług medycznych ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Ze zwolnienia korzystają bowiem usługi mające cel diagnostyczny lub terapeutyczny (leczniczy), świadczone przez zakłady opieki zdrowotnej, bądź na ich rzecz i na ich terenie a także świadczone w ramach wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty, pielęgniarki i położnej, zawodów medycznych oraz psychologów. Zwolnienie obejmuje zatem tylko świadczenia medyczne wykonywane w określonym celu przez określone osoby (podmioty).
Wykonywane przez ZOZ badania lekarskie osób zatrzymanych przez policję zlecane przez Komendanta Policji, celem których jest określenie stanu zdrowia osób zatrzymanych pod względem istnienia bądź braku przeciwwskazań medycznych do zatrzymania i umieszczenia tych osób w pomieszczeniach policji przeznaczonych dla osób zatrzymanych oraz wydanie zaświadczenia w tym zakresie wypełniają przesłankę o charakterze przedmiotowym – służą bowiem ochronie zdrowia oraz sprawowaniu profilaktycznej opieki zdrowotnej osób zakwalifikowanych do przebywania w takich pomieszczeniach.
Natomiast usługi wykonywane przez ZOZ na zlecenie policji, polegające na pobieraniu próbek krwi od osób zatrzymanych, wykonywane w celu określenia poziomu zawartości alkoholu we krwi, nie mają na celu ochrony zdrowia. Efektem usługi świadczonej przez ZOZ jest dostarczenie osobie trzeciej (policji) elementu koniecznego dla podjęcia decyzji pociągającej za sobą prawne konsekwencje dla osób zatrzymanych. Taka usługa medyczna nie ma zasadniczo na celu profilaktyki, zachowania, ratowania, przywracania lub poprawy zdrowia, stąd nie może być objęta zwolnieniem od podatku od towarów i usług.
Końcowo organ podatkowy nie podzielił stanowiska ZOZ-u, że wykonywane usługi w postaci badań lekarskich osób zatrzymanych przez policję i wydawania zaświadczeń o istnieniu bądź braku przeciwwskazań medycznych do zatrzymania i umieszczenia tych osób w pomieszczeniach policji przeznaczonych dla osób zatrzymanych, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Potwierdził natomiast, że usługi polegające na pobieraniu próbek krwi od osób zatrzymanych do badania określającego poziom zawartości alkoholu we krwi, nie spełniają podstawowej przesłanki umożliwiającej zastosowanie zwolnienia, tj. ich bezpośrednim celem nie jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa zdrowia, a zatem nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18, pkt 18a, pkt 19 i pkt 19a ustawy.