23.03.2018 r.
10 min

Zgłoszenie rachunku VAT do urzędu skarbowego

Ekspert KIP

Skopiuj link
23.03.2018r.
10 min

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (ustawa o NIP) podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2a (osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej), są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Zgodnie z art. 5 ust. 2b ww. ustawy zgłoszenie identyfikacyjne podatników wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego zawiera dane:

1) objęte treścią wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, z wyłączeniem rejestru dłużników niewypłacalnych, przekazywane automatycznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego;

2) uzupełniające: skróconą nazwę (firmę), wykaz rachunków bankowych, adresy miejsc prowadzenia działalności, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej, dane kontaktowe, w przypadku osobowych spółek handlowych i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych dla spółek osobowych – dane dotyczące poszczególnych wspólników, w tym ich identyfikatory podatkowe.

Natomiast w myśl art. 5 ust. 4 zgłoszenie identyfikacyjne podatników będących osobami fizycznymi wykonujących działalność gospodarczą zawiera dane wskazane w ust. 2, tj. nazwisko, imiona, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaj i numer dowodu tożsamości oraz numer PESEL, a także nazwę (firmę), adres głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej, adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności, numer identyfikacyjny REGON, organ ewidencyjny, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych.

Podstawa prawna dla zgłoszenia rachunku bankowego dla spółki cywilnej zawarta jest w art. 5 ust. 3 pkt 2 ustawy o NIP.

O obowiązku aktualizacji zgłoszonych danych stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o NIP. W świetle tego przepisu podatnicy VAT, mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych. Podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego dokonują zgłoszenia aktualizacyjnego wyłącznie w zakresie danych uzupełniających wskazanych w art. 5 ust. 2b pkt 2.

Z powyższych przepisów wynika, że podatnicy VAT (zarówno osoby fizyczne, w tym wspólnicy spółek cywilnych – zgłoszenie wyłącznie w CEIDG), osoby prawne, jak i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (wyłącznie we właściwym urzędzie skarbowym) przy rozpoczęciu działalności gospodarczej są zobowiązani do poinformowania właściwego urzędu skarbowego m.in. o posiadanych rachunkach bankowych.

Jak wynika z art. 9 ust. 1 ustawy o NIP termin na zgłoszenie rachunku bankowego to 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych. W przypadku rachunku bankowego będzie to 7 dni od dnia założenia rachunku bankowego.

Czy w związku z wprowadzeniem rachunków VAT do rachunków rozliczeniowych wskazanych w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe konieczne jest ich zgłoszenie do urzędu skarbowego?

Wydaje się, że tak. Trudno uznać, że rachunek VAT nie jest rachunkiem firmowym. Jak bowiem stanowi art. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw art. 49 ust. 1 pkt 1 Prawa bankowego będzie miał brzmienie: Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych: rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich na zasadach określonych w rozdziale 3a rachunki VAT. Przepis ten wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2018 r.

Należy bowiem przypomnieć, że rachunki rozliczeniowe prawie wyłącznie są prowadzone dla przedsiębiorców.

Podkreślenia wymaga, że ostatnie interpretacje podatkowe są dosyć restrykcyjne w tym zakresie. Wskazują bowiem, że zgłoszeniu podlegają również rachunki lokat terminowych (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 października 2017 r. nr 0111-KDIB3-1.4018.2.2017.1.KO), nawet gdyby miały krótkoterminowy charakter (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 grudnia 2013 r. nr IPPP2/443-1063/13-2/RR).

Na marginesie, pierwsza z tych interpretacji wskazuje, że aktualizację dla spółdzielni mieszkaniowej dokonuje się na druku NIP-2, co w mojej ocenie jest błędne, gdyż niezgodne z objaśnieniami do tego druku. Jest to również niezgodne z objaśnieniami do formularza NIP-8.

Większość podmiotów będzie składać do urzędów skarbowych aktualizację druku NIP-8. Zgodnie z objaśnieniami do tego formularza jest on przeznaczony dla podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego w zakresie:

  • rejestru przedsiębiorców,
  • rejestru stowarzyszeń i innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

Formularz służy zgłaszaniu i aktualizacji danych nieobjętych wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.

Aktualizacja numerów rachunków dla osób fizycznych i wspólników spółek cywilnych nastąpi poprzez zgłoszenie w CEIDG.

Powyższe oznacza, że rachunki VAT będą podlegały zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Powstaje jednak pytanie do kiedy należy zgłosić taki rachunek?

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2018 r., z wyjątkiem art. 7 i art. 8, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Natomiast art. 7 ust. 1 tej ustawy wskazuje, że w przypadku rachunku rozliczeniowego, o którym mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 3, otwartego przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, bank jest obowiązany do otwarcia do dnia 30 czerwca 2018 r. rachunku VAT, w zakresie określonym w art. 62a ust. 1–4 ustawy zmienianej w art. 3. Z kolei art. 3 ww. ustawy wskazuje, że do art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe do wprowadza się rachunki VAT.

W związku z powyższym, czy należy zgłosić rachunek VAT od dnia jego założenia przez bank, gdy bank założy go wcześniej przed dniem 1 lipca np. 20 maja 2018 r. Czy wówczas termin owych 7 dni biegnie od 20 maja? Czy też termin ten zawsze (niezależnie od daty założenia rachunku) będzie biegł od 1 lipca 2018 r.

Uważam, że termin do zgłoszenia rachunku VAT do urzędu skarbowego zawsze będzie biegł od dnia 1 lipca 2018 r. Otóż, jeżeli ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2018 r., z wyjątkiem art. 7 i art. 8 (określającego termin założenia rachunków VAT dla Skok-ów), to rzeczywiście banki i skoki są zobowiązane do ich założenia przed 1 lipca 2018 r. Nie oznacza to jednak, że terminem od którego rachunki te stają się aktywne jest dzień ich założenia. Jak bowiem wynika z art. 11 ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r., ustawa, w tym art. 3 dot. rachunków VAT, wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2018 r. Oznacza to, że przed 1 lipca 2018 r. rachunki te, choć technicznie założone przez banki, nie istnieją w obrocie prawnym przed tą datą. Nie ma więc podstaw do ich zgłaszania przed 1 lipca 2018 r.

Oczywiście pojawia się wątpliwość, gdyż art. 7 ustawy nowelizującej wskazuje, że banki są zobowiązane do otwarcia do dnia 30 czerwca 2018 r. rachunku VAT, w zakresie określonym w art. 62a ust. 1–4 ustawy, a więc w zakresie prowadzenia rachunku VAT do rachunku rozliczeniowego. Wystarczy postawić pytanie, czy skoro bank utworzył rachunek VAT można z niego skorzystać przed 1 lipca br. Odpowiedź jest oczywista: nie można, gdyż art. 3 ustawy nowelizującej wprowadza je do prawa bankowego dopiero od tej daty. Również mechanizm podzielonej płatności przed 1 lipca 2018 r. nie będzie mógł być aktywowany. W mojej ocenie nie ma wątpliwości, że ostatecznym terminem zgłoszenia rachunku VAT do urzędu skarbowego jest 9 lipca 2018 r., gdyż 8 lipca to niedziela. Zgłoszenia należy dokonać odpowiednio w CEIDG, na formularzu NIP-2 albo NIP-8.

Należy jednak pamiętać, że pomimo tego, że rachunek VAT jest rachunkiem bankowym, to jednak Ministerstwo Finansów – biorąc pod uwagę ekonomikę administracyjną i ilość zgłoszeń rachunków bankowych równą ilości podatników VAT (około 1,5 mln.) – może zarządzić, że rachunki VAT nie będą zgłaszane do organów podatkowych. Takie stanowisko może być wyłącznie sformułowane przez  Ministerstwo Finansów i do momentu kiedy się nie pojawi należy uznać, że rachunki VAT podlegają zgłoszeniu na ogólnych zasadach.

Wojciech Zajączkowski