10.09.2012 r.
13 min

Dotacje na pokrycie kosztów realizacji projektu a VAT

Ekspert KIP

Skopiuj link
10.09.2012r.
13 min

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z dnia 2 sierpnia 2012 r. nr IPPP1/443-411/12-2/AP rozstrzygnął, czy otrzymana dotacja przeznaczona na pokrycie kosztów realizacji projektu nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z pytaniem do organu podatkowego zwróciło się Stowarzyszenie, którego działalność statutowa polega na wspieraniu wszelkich inicjatyw społecznych w celu zwalczania bezrobocia, promowaniu i wspieraniu przedsięwzięć gospodarczych, nauczaniu podstaw przedsiębiorczości w warunkach gospodarki wolnorynkowej, udzielaniu pomocy osobom chcącym założyć przedsiębiorstwa prywatne, inspirowaniu działań zmierzających do zagospodarowania niewykorzystanych obiektów gospodarczych, na współpracy z krajowymi i zagranicznymi instytucjami, których pomoc organizacyjna i finansowa może służyć rozwojowi gospodarczemu regionu. Polega również na organizowaniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, przeciwdziałaniu marginalizacji i wykluczeniu społecznemu, wspieraniu działań na rzecz rozwoju samorządów lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego, tworzeniu warunków rozwoju edukacji i integracji społecznej oraz działaniach na rzecz integracji europejskiej i realizacji strategii rozwoju kraju i regionu.

Stowarzyszenie jest podatnikiem podatku VAT, a na realizację powyższych celów pozyskuje środki z prowadzonej działalności w zakresie usług wynajmu lokali dla małych przedsiębiorców, szkoleń oraz z dotacji. Ze środków Funduszu Rozwoju Przedsiębiorczości Stowarzyszenie udziela pożyczek małym przedsiębiorcom w tym osobom bezrobotnym podejmującym działalność gospodarczą.

Stowarzyszenie przystępuje do realizacji projektu innowacyjnego dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki – Priorytet VII Promocja Integracji Społecznej. Projekt jest realizowany w partnerstwie. Liderem jest C.- jednostka samorządowa, partnerami zaś Szkoła oraz Stowarzyszenie.

Dofinansowanie przeznaczone jest na pokrycie wydatków związanych z realizacją projektu tj. pracami badawczymi, szkoleniami w formule warsztatów i seminariów, doradztwem dla samorządów, jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych oraz konsultacji społecznych.

Budżet projektu przewiduje wydatki:

  • koszty personelu tj. koszty osobowe i umowy cywilno-prawne, zakup usług o charakterze szkoleniowym, doradczym, badawczym, publikacje,
  • koszty usług hotelowych, wynajmu pomieszczeń, cateringu,
  • koszty administracji projektu tj. z wynajmem i użytkowaniem biura projektu, zakup wyposażenia, sprzętu i materiałów biurowych, szkoleniowych, usługi księgowe, koszty administracyjne.

Dla odbiorców projektu wszystkie jego działania mają charakter bezpłatny.

Stowarzyszenie zadało pytanie, czy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej oraz, czy w stosunku do nabytych towarów i usług na potrzeby realizacji ww. projektu będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Zdaniem Stowarzyszenia nieodpłatne działania w ramach realizacji ww. projektu mają związek z działalnością gospodarczą Stowarzyszenia. Zatem w ocenie Stowarzyszenia usługi te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko Stowarzyszenia za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Analiza powołanych powyżej przepisów jednoznacznie wskazuje, iż włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc obrotem ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje mają, czy też nie, bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a co za tym idzie czy podlegają opodatkowaniu istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności – nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionych okoliczności wynika zatem, iż Stowarzyszenie otrzyma dofinansowanie na realizację projektu finansowanego ze środków publicznych. Otrzymane dofinansowanie stanowi zwrot kosztów poniesionych w związku z realizacją projektu. Wobec tego przyznana na taki cel dotacja nie spełnia przesłanki dotacji wynikającej z art. 29 ust. 1 ustawy, a tym samym nie stanowi obrotu opodatkowanego podatkiem VAT.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż skoro – jak wskazano – pozyskana dotacja przeznaczona jest na pokrycie wydatków związanych z realizacją projektu, to oznacza, że w opisanej sytuacji występuje dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży. W konsekwencji, w związku z realizacją projektu Stowarzyszenie nie będzie otrzymywać wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy, a jedynie zwrot ponoszonych kosztów. Tym samym otrzymana dotacja ze środków unijnych, czyli otrzymany zwrot poniesionych kosztów, nie stanowi obrotu w rozumieniu cyt. powyżej art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, czyli nie zwiększa podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją przez Stowarzyszenie przedmiotowego projektu wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie zaś do ust. 2 pkt 1 lit. a tego artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z przepisów ustawy wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego.

Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Stosownie do art. 8 ust. 2 pkt 2 cyt. ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższego zapisu wynika, że ustawodawca pewne usługi świadczone nieodpłatnie traktuje jak świadczone odpłatnie, czego konsekwencją jest ich opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Za odpłatne świadczenie usług uznaje nieodpłatne świadczenie usług w przypadku gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

  • świadczenie nieodpłatne dokonane jest na cele osobiste podatnika (jego pracowników, byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia), oraz
  • jest dokonane w celu innym niż prowadzona działalność gospodarcza podatnika.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a zatem za podlegające opodatkowaniu, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika oraz cele osobiste podmiotów wymienionych w przepisie ustawy. Z uwagi na fakt, iż usługi świadczone przez Stowarzyszenie są ściśle związane z prowadzoną działalnością gospodarczą należy traktować je jako nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego zauważyć należy, że w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług finansowanych z dotacji, która nie będzie miała w zaistniałej sytuacji charakteru dopłaty do ceny (nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy), zakupów towarów i usług finansowanych tą dotacją nie można uznać jako wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem Stowarzyszeniu nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od zakupów towarów i usług w związku z realizacją projektu.

Reasumując odniesienie przedstawionej w złożonym wniosku sytuacji do przepisów prawa podatkowego mających zastosowanie w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, iż otrzymana dotacja przeznaczona na pokrycie kosztów realizacji projektu nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. A zatem dokonywane przez Stowarzyszenie zakupy w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług związanych z realizacją projektu nie służą wykonywaniu czynności opodatkowanych, w związku z czym nie zostanie spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym Stowarzyszeniu nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług.

Zobacz szkolenie: