Skopiuj link
Zdaniem organów skarbowych faktura wystawiona przez zagranicznego kontrahenta z Unii Europejskiej na rzecz polskiego podatnika przed otrzymaniem zaliczki nie powoduje powstania obowiązku podatkowego u polskiego podatnika. Potwierdzają to interpretacje indywidualne aparatu skarbowego: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 września 2008 r. Nr IPPP1/443-1217/08-2/AP, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 sierpnia 2010 r. Nr ITPP2/443-450a/10/AP, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 9 maja 2011 r. Nr ILPP4/443-143/11-2/ISN.
Czy stanowisko to jest prawidłowe? W mojej ocenie nie jest ono prawidłowe.
Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia, z zastrzeżeniem ust. 6-9. Ponadto zgodnie z art. 20 ust. 6 ww. ustawy w przypadku gdy przed terminem, o którym mowa w ust. 5, podatnik podatku od wartości dodanej wystawił fakturę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio do faktur wystawianych przez podatnika podatku od wartości dodanej potwierdzających otrzymanie przez niego od podatnika całości lub części należności przed dokonaniem dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju.
Aparat skarbowy powołuje się właśnie na treść art. 20 ust. 7 ustawy o VAT, z którego wynika, że obowiązek podatkowy w nabyciu wewnątrzwspólnotowym powstanie z chwilą wystawienia faktury przez zagranicznego podatnika, o ile faktura ta dokumentowała otrzymanie zaliczki. Organy podatkowe uważają więc, że najpierw powinno nastąpić uiszczenie przez polskiego podatnika zaliczki, a następnie podatnik z UE powinien wystawić na rzecz polskiego podatnika fakturę zaliczkową, której data wystawienia będzie wskazywać datę obowiązku podatkowego dla polskiego nabywcy. Jeżeli najpierw zostanie wystawiona faktura, a dopiero później nastąpi wpłata zaliczki, to faktura taka nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego, obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych, tj. 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Analizując wyłącznie treść art. 20 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług można dojść do przekonania, że wobec braku dokonanej zaliczki przy równoczesnym wystawieniu faktury na poczet przyszłej zaliczki, to faktura taka nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego. Jednakże interpretacja taka, w mojej ocenie, nie uwzględnia całkowicie brzmienia art. 20 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl tego przepisu każde wystawienie faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej przed 15. dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia powoduje u nabywcy wewnątrzwspólnotowego powstanie obowiązku podatkowego z chwilą wystawienia owej faktury. Oznacza to, że chociaż faktura wystawiona przed otrzymaniem zaliczki nie jest objęta hipotezą art. 20 ust. 7 ww. ustawy, to jednak jest objęta hipotezą art. 20 ust. 6 ww. ustawy.
W mojej ocenie, wskazuje to na konieczność rozpoznania obowiązku podatkowego z chwilą wystawienia faktury nawet wówczas, gdy została ona wystawiona przed otrzymaniem zaliczki. Powyższą ocenę potwierdza dyrektywa 2006/112/WE, a w szczególności art. 69 tego aktu prawnego. Zgodnie z jego treścią w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów VAT staje się wymagalny z chwilą wystawienia faktury, lub, jeżeli przed tym dniem nie wystawiono faktury, z upływem terminu, o którym mowa w art. 222 akapit pierwszy. Ustawodawca unijny nie rozróżnia więc faktur potwierdzających otrzymanie zaliczki od faktur, które są wystawione przed zapłatą zaliczki. Każda z nich rodzi obowiązek podatkowy z datą ich wystawienia.
Dlatego też, pomimo jednolitych i odmiennych – od wyżej zaprezentowanej – interpretacji aparatu skarbowego, jestem zdania, że obowiązek podatkowy u nabywców wewnątrzwspólnotowych powstanie z chwilą wystawienia faktury przez zagranicznego podatnika (nawet wówczas, gdy faktura została wystawiona przed datą faktycznego otrzymania zaliczki), o ile faktura taka zostanie wystawiona przed 15. dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.