Skopiuj link
Ustawa VAT nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Żaden z przepisów ustawy VAT nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.
Pojawia się wątpliwość, co w przypadku najmu nieruchomości, będącej współwłasnością obu małżonków. Podmiot świadczący usługę najmu będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy najem będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W temacie dotyczącym dzierżawy nieruchomości należącej do majątku wspólnego małżonków, rozliczających się na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 6 ust 1a o zryczałtowanym podatku dochodowym, została wydana interpretacja indywidualna z dnia 24 października 2017 r. sygn. 0114-KDIP1-3.4012.286.2017.1.MK. Organ podatkowy potwierdził w niej, że każdemu z nich będzie przysługiwać limit z art. 113 ust. 1 ustawy VAT osobno. Małżonkowie będą więc zobowiązani do rozliczenia jedynie części przypadającego na każdego z małżonków z osobna wynagrodzenia za wykonanie przedmiotowej usługi najmu nieruchomości.
W 2022 roku, gdy wartość sprzedaży z tytułu prowadzonej działalności oraz z tytułu świadczenia usługi najmu (w części przypadającej odpowiednio na każdego z małżonków z osobna) nie przekroczy kwoty 200.000 zł, małżonkowie będą mogli korzystać ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, pod warunkiem niezaistnienia wyłączeń, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Ustawa VAT wskazuje zatem na inny sposób stosowania limitu zwolnienia niż w przypadku limitów wynikających dla małżonków z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (tzw. ryczałt). W ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym istnieje przepis art. 12 ust. 13, który wyraźnie wskazuje, że w przypadku osiągania przez małżonków przychodów, z najmu prywatnego kwota przychodów (do 100 000 zł objęta stawką 8,5%) dotyczy łącznie obojga małżonków. Takiego przepisu nie ma na gruncie ustawy VAT, a więc jest korzystniej, gdyż na potrzeby obliczenia limitu przychodów ze sprzedaży, o którym mowa w art. 113 tej ustawy, kwotę 200 000 zł należy odnieść do każdego z małżonków będącego podatnikiem podatku od towarów i usług osobno.
dr Małgorzata Rzeszutek
doradca podatkowy