Skopiuj link
Z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Podatnik, który wynajmuje osobie prawnej, pojazd: samochód ciężarowy. Na podstawie umowy najmu dzierżawca zobowiązany jest do ponoszenia opłat związanych z kosztami eksploatacyjnymi. Są to opłaty takie jak: ubezpieczenie, podatek od środków transportu.
W związku z powyższym Podatnik zadał następujące pytanie:
Czy koszty ubezpieczenia OC i AC ponoszone przez wydzierżawiającego, a następnie zgodnie z umową najmu przenoszone na dzierżawcę powinny zostać opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a co za tym idzie czy Podatnik powinien w związku z tym wystawić fakturę VAT?
Czy refakturowanie kosztów podatku od środków transportu również będzie podlegało podatkowi VAT?
Zdaniem Podatnika, czynności opisane we wniosku nie będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług, ponieważ są to czynności zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 37 (dotyczy ubezpieczenia). Obciążenie kosztami z tytułu podatku od środków transportu w ogóle nie będzie podlegało przepisom ustawy o VAT, ponieważ podatek nie jest usługą ani towarem w myśl ustawy o VAT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał stanowisko Podatnika za nieprawidłowe. Organ podatkowy wskazał, że zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (…). Z treści tego przepisu wynika, że podstawę opodatkowania stanowi całość należności z tytułu realizacji zawartej umowy najmu, w tym także koszty ubezpieczenia i podatek od środków transportu, w przypadku gdy strony ustaliły, że powyższe koszty obciążają dzierżawcę.
Zgodnie z treścią art. 8 ust. 2a ustawy, obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 roku, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi.
Oznacza to, że podmiot obciążający daną usługą, zakupioną we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej, traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przerzucenie kosztów na inny podmiot, nie może być zatem potraktowane w żaden inny sposób niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie.
Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.
Zgodnie z obowiązującym art. 30 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.
Celem refakturowania jest przeniesienie poniesionych kosztów przez podmiot refakturujący na podmiot, który z danych usług faktycznie korzystał, pomimo że podmiot refakturujący danej usługi nie wykonał. „Refaktura” jest więc zwykłą fakturą VAT wystawioną przez podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tej usługi. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie „w stanie nieprzetworzonym” odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi.
Należy zauważyć, że usługa ubezpieczenia nie może podlegać dalszej odsprzedaży. Opłata ta ma charakter majątkowy, tj. jej uiszczenie uzależnione jest od posiadanego majątku, a nie od dochodów, które najem samochodów przynosi. Opłaty z tytułu własności samochodów są niezależne od tego, czy są one wynajmowane, czy też pozostają niewykorzystane i dotyczą jej właściciela. Stanowią zatem koszty utrzymania obciążające wynajmującego. W odniesieniu natomiast do wynajmu stanowią elementy rachunku kosztów, zmierzające do ustalenia kwoty odpłatności za usługę najmu.
Jeżeli transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich dokonywana jest rozpatrywana transakcja. Po pierwsze, czy są to świadczenia odrębne, czy też jest to jedno świadczenie, a po drugie, czy w tym ostatnim przypadku to jedno świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako świadczenie usług. Trzeba wskazać, że zarówno w orzecznictwie ETS, jak i sądów krajowych wskazuje się na konieczność traktowania, dla celów podatkowych, złożonego działania podatnika, jako jednolitej całości bez sztucznych podziałów. Oznacza to, że jeżeli podatnik dokonuje więcej niż jedno świadczenie na rzecz klienta i są one ze sobą powiązane tak, że obiektywnie rzecz biorąc tworzą z ekonomicznego punktu widzenia jedną całość, którą jedynie sztucznie można byłoby podzielić, to te elementy lub świadczenia – dla celów podatku od towarów i usług – stanowią jedną całość lub jedną usługę.
Podkreślenia wymaga, iż strony w umowach cywilnoprawnych określają co jest przedmiotem sprzedaży. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest usługa najmu, wówczas nie można z niej wyłączyć poszczególnych elementów kosztów do odrębnej sprzedaży, ponieważ obrotem podatnika jest uzgodniona kwota za wykonanie określonej usługi, bez względu na jej poszczególne elementy. Wyliczenie co składa się na wykonaną usługę ma istotne znaczenie informacyjne przy ustalaniu ceny, jednak nie może uzasadniać odrębnego kwalifikowania poszczególnych elementów zawartych w tym wyliczeniu (dla celów podatkowych).
Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, że kwota kosztów eksploatacyjnych (ubezpieczenia, podatku od środków transportu) pozostawać będzie w bezpośrednim związku z przedmiotem umów najmu, stanowiąc część świadczonych usług. Koszty eksploatacyjne będą należnością usługodawcy określoną w zawartej umowie najmu, dlatego też świadczenie usługi najmu wraz z kosztami eksploatacyjnymi związanymi z przedmiotem najmu stanowić będzie jedną usługę, do podstawy opodatkowania której należy doliczyć również koszty ubezpieczenia i podatek od środków transportu oraz zastosować jednolitą stawkę podatku, właściwą dla usługi zasadniczej (tj. usługi najmu). Opłaty związane z kosztami eksploatacyjnymi będą bowiem ściśle związane z usługą najmu i będą mieć w stosunku do niej charakter poboczny (uzupełniający). Koszty eksploatacyjne nie będą stanowić odrębnej usługi, ale będą elementem pewnej całości, stanowiącej jedno świadczenie. Kwota należna od usługobiorcy obejmująca przeniesione koszty eksploatacyjne (ubezpieczenie, podatek od środków transportu) będzie obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że opłaty związane z kosztami eksploatacyjnymi, takimi jak: ubezpieczenie i podatek od środków transportu, stanowią część składową czynszu, pozostając w związku ze świadczoną usługą najmu. Tym samym, są one elementem kalkulacyjnym przy ustalaniu opłat za usługę główną i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatku VAT właściwej dla usługi najmu, tj. 23%. Zatem Podatnik będzie z tego tytułu zobowiązany do wystawienia faktury VAT w myśl art. 106 ust. 1 ustawy.