Skopiuj link
Sąd rozpatrywał zgodność polskich przepisów ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od stycznia 2017 r. Istotą sporu była realizacja przez podatnika prawa do odliczenia podatku z tytułu transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) w sytuacji, w której podatnik nie dokonał wykazania podatku należnego z tytułu WNT w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca w którym powstał obowiązek podatkowy.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej wyjaśnił, że podatek należny należy wykazać za okres powstania obowiązku podatkowego (należy złożyć korektę deklaracji, wykazać podatek i zapłacić odsetki), a podatek naliczony może zostać ujęty za okres rozliczeniowy, w odniesieniu do którego nie upłynął jeszcze termin do złożenia deklaracji podatkowej, czyli (w uproszczeniu) na bieżąco.
Trybunał orzekł, że podatek należny i naliczony podatnika z tytułu WNT, co do zasady, powinien być rozliczany za ten sam okres rozliczeniowy nawet wówczas, gdy z różnych przyczyn podatek należny nie został rozliczony terminowo. Również korekta takiego podatku za prawidłowy okres, czyli wykazanie podatku należnego z tytułu WNT po trzech miesiącach od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy nie może powodować, że podatnik traci uprawnienie do odliczenia VAT naliczonego za ten sam okres.
W tezie 53 ww. wyroku TSUE wskazał, że: „Niemniej jednak, jak wynika z orzecznictwa przytoczonego w pkt 43 niniejszego wyroku, państwa członkowskie są upoważnione do ustanowienia, z poszanowaniem zasady proporcjonalności, sankcji w przypadku nieprzestrzegania formalnych warunków wykonywania prawa do odliczenia VAT zgodnie z art. 273 dyrektywy VAT. W szczególności prawo Unii nie stoi na przeszkodzie, by państwa członkowskie nakładały w odpowiednich przypadkach, jako sankcje za naruszenie warunków formalnych, grzywny lub kary pieniężne proporcjonalne do wagi naruszenia (wyrok z dnia 15 września 2016 r., Barlis 06 – Investimentos Imobiliários e Turísticos, C‑516/14, EU:C:2016:690, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo).”.
Inaczej mówiąc karą dla podatnika za nieprawidłowe rozliczenie VAT należnego z tytułu WNT nie może być brak prawa do odliczenia w tym samym okresie, lecz sankcja lub grzywna – proporcjonalna jednak do wagi naruszenia przepisów.
Ostatecznie TSUE orzekł, że: „artykuły 167 i 178 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi wykonanie prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.”.
Podatnicy podatku VAT, dla których wydano decyzje podatkowe w analogicznych sprawach i decyzje te stały się ostateczne, w związku z ww. wyrokiem mają możliwość wystąpienia z wnioskiem o wznowienie zakończonych postępowań podatkowych. Termin na złożenie wniosku o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną wynosi 1 miesiąc i jego bieg rozpocznie się datą publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W konsekwencji podatnicy mają możliwość odzyskania odsetek podatkowych wynikających z różnych terminów rozliczenia podatku należnego i naliczonego. Również podatnicy, którzy stosowali przepisy zakwestionowane przez TSUE i wpłacali podatek z tytułu WNT z odsetkami mają możliwość odzyskania tych odsetek.
Wojciech Zajączkowski