Skopiuj link
Unijną podstawą prawną wprowadzenia derogacji obowiązującej w polskim porządku prawnym od 1 kwietnia 2014 r. była decyzja wykonawcza Rady z dnia 17 grudnia 2013 r. upoważniająca Rzeczpospolitą Polską do stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (2013/805/UE).
Zgodnie z artykułem 3 ust. 1 akapit drugi tej decyzji: niniejszą decyzję stosuje się od dnia 1 stycznia 2014 r. Niniejsza decyzja wygasa dnia 31 grudnia 2016 r. lub w dniu wejścia w życie przepisów unijnych określających wydatki związane z silnikowymi pojazdami drogowymi, które nie dają prawa do pełnego odliczenia podatku VAT, jeśli data ta będzie wcześniejsza.
Jednakże zgodnie z art. 3 ust. 2 ww. decyzji wniosek o przedłużenie środków określonych w niniejszej decyzji, przedkłada się Komisji do dnia 1 kwietnia 2016 r. Do tego wniosku załącza się sprawozdanie obejmujące przegląd stosowanego ograniczenia procentowego dotyczącego prawa do odliczenia VAT na podstawie niniejszej decyzji.
Obowiązujące przepisy miały więc obowiązywać jedynie do końca 2016 r. Jednakże Ministerstwo Finansów wysłało do Komisji Europejskiej wniosek w sprawie przedłużenia od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2019 r. obecnego systemu odliczania VAT od samochodów.
W dniu 11 października 2016 r. Rada Unii Europejskiej decyzją wykonawczą (2016/1837) upoważniła Rzeczpospolitą Polską do dalszego stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Wobec powyższego zasady odliczania VAT od samochodów pozostaną w niezmienionej postaci aż do końca 2019 r. Należy jednak zwrócić uwagę, że odliczenie 50% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu pojazdów będzie miało zastosowanie, jak wynika z motywu pierwszego ww. decyzji: „w przypadku użycia towarów stanowiących część majątku przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników lub, bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa”. Ponieważ przepisy unijne ograniczają prawo do odliczenia VAT od samochodów w sytuacji, gdy nie są one wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, to odliczenie VAT w podmiotach, które poza działalnością gospodarczą wykonują również czynności niezwiązane z działalnością gospodarczą (instytucje publiczne, stowarzyszenia, fundacje), i do tej mieszanej działalności wykorzystują samochody od których odliczają 50% VAT, będzie ograniczone wyłącznie do stosowania tego 50% ograniczenia bez konieczności stosowania prewskaźnika, czy prewspółczynnika wynikającego z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy pojazdy służą działalności opodatkowanej i zwolnionej od VAT. Wówczas 50% odliczenie będzie jeszcze ograniczone strukturą sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej, ale nie niepodlegającej VAT (choć organy podatkowe mają na ten temat inne zdanie).
Wojciech Zajączkowski